ENGLISH FOR FINANCE SUPPLEMENT ON VOCABULARY
basics of companies
companies – introduction
accounting, bookkeeping księgowość, rachunkowość
advertising reklama
assets aktywa, majątek
blue collars dosł.: niebieskie kołnierzyki, tu: robotnicy, pracownicy fizyczni
business biznes, przedsiębiorczość prywatna
civil code kodeks cywilny
commandite partnership spółka komandytowa
commanditaire (French) komandytariusz
commandité (French) komplementariusz
commercial code kodeks handlowy (obecnie w Polsce: Kodeks spółek handlowych)
company, corporation; partnership spółka
contractor kontrahent, zakontraktowane przedsiębiorstwo, zleceniobiorca
contract (out) zakontraktować
controlling stake, controlling interest pakiet kontrolny
corporate korporacyjny, odnoszący się do przedsiębiorstwa
default, insolvency niewypłacalność
differentiated zdywersyfikowany, zróżnicowany
enterprise przedsiębiorstwo
entity tu: podmiot
executive członek zarządu albo inna osoba na wysokim szczeblu zarządzania
financial advisory doradztwo finansowe
financial power siła finansowa, potencjał finansowy
financial trouble kłopoty finansowe
floated tu: wprowadzony do obrotu publicznego
forwarding spedycja
holding holding, grupa spółek powiązana kapitałowo
issue emitować
junior staff personel niższego szczebla
labour union, trade union związek zawodowy
Lean Management zarządzanie wyszczuplające
legal entity osoba prawna
legal status status prawny
liability odpowiedzialność
majority shareholder (br.), stockholder (am.) udziałowiec większościowy
manager menedżer, osoba należąca do kadry zarządzającej, ale niekoniecznie na wysokim szczeblu zarządzania (dla przykładu project manager to osoba zarządzająca nawet niewielkim przedsięwzięciem)
non-commercial / non-trading partnership spółka cywilna
non-governmental organisation, NGO organizacja pozarządowa
ordinary / general partnership spółka jawna
place plasować (o papierach wartościowych)
premises siedziba, budynki
private company, closely held company spółka mająca kilku udziałowców, np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością; spółka prywatna / niepubliczna
private limited liability company spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
private sector sektor prywatny
private sector company spółka w sektorze prywatnym, spółka w rękach prywatnych właścicieli
Pte. private limited company
provide tu: dostarczyć (słowo używane zazwyczaj w kontekście kontraktów na usługi)
public agency agencja publiczna
public company, publicly traded company spółka mająca wielu udziałowców, znajdująca się w obrocie publicznym, spółka publiczna (!: w przybliżeniu sformułowanie to może również oznaczać spółkę akcyjną)
public sector company przedsiębiorstwo publiczne, w rozumieniu: państwowe lub w rękach samorządu lokalnego (municypalne)
public limited company, plc, joint stock company spółka akcyjna
public sector sektor publiczny
public utility company przedsiębiorstwo użyteczności publicznej
registered, incorporated zarejestrowany
register of companies, companies’ register, commercial / trade register rejestr spółek
sales point punkt sprzedaży
service operator, service provider dostawca usług, firma usługowa
shareholder, stockholder, member, partner udziałowiec
stakeholder interesariusz, osoba / strona zainteresowana pewnym problemem (!: słowa tego nie powinno się używać dla określenia posiadacza pakietu akcji)
state owned company spółka należąca do skarbu państwa, w tym: wholly state owned company -
jednoosobowa spółka skarbu państwa
subcontractor poddostawca
supplier, provider dostawca
top management, senior executives dyrektorzy na najwyższym szczeblu zarządzania
Treasury, (br.) Exchequer Skarb Państwa
white collars dosł.: białe kołnierzyki, tu: pracownicy umysłowi, kadra menedżerska
holding structures: kinds of dependency and integration
acquire nabyć
affiliate, affiliated company spółka zależna lub stowarzyszona, filia
affiliates spółki córki jednego przedsiębiorstwa macierzystego (wobec siebie), spółki siostrzane wobec siebie
assembly, assembly plant montownia
associated company spółka / przedsiębiorstwo stowarzyszone (przedsiębiorstwo macierzyste posiada w nim od 20 do 50% udziałów)
backward integration integracja w dół łańcucha wartości dodanej
block of shares pakiet udziałów
Board of Directors Rada Dyrektorów (! Nie jest synonimem ani słowa ‘zarząd’ ani słowa ‘rada nadzorcza’ ponieważ jej członkami są zarówno dyrektorzy zarządzający, jak i dyrektorzy nadzoru)
branch, branch office oddział
branch, industry branża / gałąź gospodarki
business cycle, market fluctuations cykl koniunkturalny
Chief Executive Officer, C.E.O., managing director, M.D. prezes zarządu lub dyrektor zarządzający (!: w Wielkiej Brytanii Chief Executive Officer to pozycja wyższa niż managing director)
Chief Financial Officer, C.F.O. dyrektor finansowy / główny księgowy
circular integration integracja zarówno w poziomie, jak i w pionie
clause, title, entry klauzula, zapis
conglomerate konglomeratowy, konglomerat; tu: przedsiębiorstwo działające w różnych branżach
contractual dependence zależność kontraktowa
cross holding, reciprocal shareholding utrzymywanie wzajemnych udziałów przez kilka spółek
daughter company spółka córka
diversification dywersyfikacja
economies of scale efekty skali
Executive Director członek Rady Dyrektorów, który jednocześnie piastuje jakąś funkcję zarządzającą
forward integration integracja w górę łańcucha wartości dodanej
horizontal, lateral poziomy
interlocking sytuacja, w której te same osoby zasiadają w radach różnych spółek lub prywatne powiązania pomiędzy dyrektorami różnych spółek (dotyczy spółek kapitałowo niezależnych)
major shareholder udziałowiec lub akcjonariusz, który posiada pakiet udziałów dający mu de facto uprawnienia właścicielskie większe niż tylko np. prawo do głosowania, główny udziałowiec lub jeden z głównych udziałowców
majority stake pakiet większościowy
Managing Board, Executive Board zarząd
minor shareholder drobny udziałowiec / akcjonariusz
parent / holding company spółka matka, przedsiębiorstwo macierzyste, holder
premise przesłanka
President, Chairman / Chairwoman prezes / pani prezes, przewodniczący / przewodnicząca
related company spółka powiązana
set up, establish, found założyć
sister company przedsiębiorstwo siostrzane
Statute, Articles of a Partnership, Memorandum and Articles of Association, by-law, byelaw, Charter statut spółki
subsidiary spółka zależna, w której przedsiębiorstwo macierzyste posiada więcej niż 50% udziałów
sub-subsidiary tu: spółka parterowa
Supervisory Board Rada Nadzorcza
value-added chain łańcuch wartości dodanej
vertical pionowy
equity and non-equity ways to corner markets
amalgamation, merger fuzja
book value wartość księgowa
capital investment inwestycja kapitałowa
cartel / syndicate kartel / syndykat
cross-cultural międzykulturowy
competitor, business rival konkurent
corner a market zdobyć rynek
domestic krajowy
equity kapitał własny
expat, expatriate ekspata, (1) menedżer posiadający doświadczenie w zarządzaniu międzykulturowym dzięki temu, że piastował(a) stanowiska menedżerskie w kilku lub nawet więcej krajach lub (2) osoba pracująca w przedsiębiorstwie, które nie jest zlokalizowane w jej kraju ojczystym
financial investor inwestor kapitałowy
force out tu: wypchnąć, wyeliminować
foreign direct investment zagraniczna inwestycja bezpośrednia
franchisee franczyzobiorca
franchising, franchise franchising (!: franchise to również franszyza, tj. w ubezpieczeniach: minimalna suma straty, w przypadku której ubezpieczyciel nie ma obowiązku wypłacenia odszkodowania)
franchisor franczyzer
GDP, gross domestic product PKB, produkt krajowy brutto
gentleman’s agreement umowa dżentelmeńska
goodwill goodwill, renoma firmy
greenfield investment inwestycja od podstaw
intangible wartość niematerialna (i prawna)
joint venture company, J.V. spółka joint venture
LDC, less / least developed country kraj słabo rozwinięty
licence licencja
market value wartość rynkowa
multinational corporation, MNC korporacja wielonarodowa
parity parytet, tu: równość
R&D, research and development B&R, badania i rozwój
revenues przychody
royalty tu: honorarium, tantiema
sales sprzedaż
strategic alliance alians strategiczny
strategic investor inwestor strategiczny
subfranchising franchising pośredni
takeover przejęcie (w Wielkiej Brytanii może oznaczać wrogie przejęcie) (see: Mergers and Acquisitions)
terminable tu: ograniczony w czasie
trademark, trade-mark znak handlowy, marka
transnational corporation, TNC korporacja transnarodowa
trust trust (1) przedsiębiorstwo powiernicze (2) duża korporacja przedsiębiorstw o (prawie) monopolistycznej pozycji
turnover obroty
mergers & acquisitions
acquire nabyć
acquisition nabycie
asset stripping tzw. sępi wykup, tj. kupno przedsiębiorstwa celem sprzedaży jego poszczególnych aktywów osobno. Jest ono opłacalne, gdy wartość rynkowa przedsiębiorstwa, która jest ceną kupna, jest niższa niż wartość księgowa aktywów tego przedsiębiorstwa liczonych z osobna
bear hug dosł.: uścisk niedźwiedzia; tu: wrogie przejęcie będące wynikiem starć pomiędzy grupami inwestorów i ich przedstawicielami w Radzie Nadzorczej
bid oferta kupna
books tu: księgi firmy
buyout wykup
corporate bonds obligacje przedsiębiorstw / korporacyjne
creeping takeover, creeping tender, warehousing, parking dosł.: pełzające przejęcie, pełzająca oferta, przechowywanie, parkowanie; tu: technika wrogiego przejęcia polegająca na stopniowym skupowaniu udziałów do wielkości pakietów nie obligujących inwestora do ujawnienia go Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, a w kolejnym etapie odsprzedaniu ich nabywcy, który publicznie ogłosił ofertę kupna
cross holding, reciprocal shareholding utrzymywanie wzajemnych udziałów przez kilka spółek
crown jewels dosł.: klejnoty koronne, polski odpowiednik: srebra rodowe, tu: najcenniejsze aktywa przedsiębiorstwa lub również nacenniejsze aktywa gospodarki narodowej
demerger tu: wydzielenie się przedsiębiorstwa
due diligence due diligence, analiza z należytą starannością (dotyczy tylko przejęć przyjaznych)
extraordinary general meeting, EGM nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy
leverage użyć dźwigni (finansowej), tu: sfinansować zakup ze środków pożyczonych
friendly takeover przejęcie przyjazne
golden parachute dosł.: złoty spadochron, często zastępowany przez odpowiednik polski: złoty parasol, odprawa w sytuacji zwolnienia dla osób na najwyższym szczeblu zarządzania
green mail tu: odkupienie udziałów przejętych przez najeźdźcę
hostile / unfriendly takeover przejęcie wrogie
inscribed shares (br), registered stock (am) akcje imienne
inverted / reverse takeover (1) przejęcie większego przedsiębiorstwa przez mniejsze (2) przejęcie w którym zarząd przedsiębiorstwa przejętego staje się zarządem przedsiębiorstwa, które dokonało przejęcia
legal action, litigation, lawsuit spór sądowy, sprawa sądowa
leveraged buyout wykup wspomagany (kredytem), wykup lewarowany
M&A, mergers and acquisitions fuzje i przejęcia
merger, amalgamation fuzja
offer oferta sprzedaży
on behalf na zlecenie
pac man oryginalnie nazwa jednej z gier komputerowych; tu: przejęcie firmy atakującej przez przedsiębiorstwo atakowane
pension fund fundusz emerytalny
plenipotentiary, proxy pełnomocnik
poison pill dosł.: zatruta pigułka, tu: metoda obrony przez wrogim przejęciem polegająca na zmniejszeniu atrakcyjności przedsiębiorstwa dla atakującego
proxy (1) pełnomocnik (pojęcie używane najczęściej w kontekście obrotu akcjami) (2) dokument zaświadczający o istnieniu takiego pełnomocnictwa
proxy fight walka na pełnomocnictwa
quotation notowanie
raid najazd, atak, tu: próba wrogiego przejęcia
raider defence obrona przed wrogim przejęciem
raider, invader atakujący, tu: przedsiębiorstwo podejmujące próbę wrogiego przejęcia
retained profits zyski zatrzymane
Saturday night special tu: wrogie przejęcie mające miejsce w okresie, kiedy kierownictwo atakowanej firmy z różnych przyczyn nie może obronić swojego przedsiębiorstwa
securities papiery wartościowe
Securities and Exchange Commission Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
spread, margin tu: różnica
syndicated loan pożyczka konsorcjalna
take over przejmować
takeover przejęcie
takeover bid publiczna oferta kupna przedsiębiorstwa
tap dosł.: (za) stukać do drzwi (słowo często używane w kontekście szukania środków finansowych)
targeted company tu: przedsiębiorstwo będące przedmiotem ataku (najczęściej w kontekście wrogiego przejęcia)
white knight dosł.: biały rycerz, tu: pozytywnie nastawiony inwestor
finance for development
foreign direct investment
accountant, bookkeeper księgowy
bonds obligacje (również inne dłużne średnio i długoterminowe papiery wartościowe) (see: Chapter on Securities)
brain drain drenaż mózgów
brain shopping kupowanie mózgów, określenie używane dla opisania zjawiska zakładania filii w innych krajach celem zatrudnienia w nich miejscowej wysoko wykwalifikowanej siły roboczej
breakdowns tu: statystyki, podziały statystyczne
CEE, Central and Eastern Europe Europa Środkowa i Wschodnia
CEEC Central and East European Countries
competitive advantage przewaga konkurencyjna
corner a market zdobyć rynek
cost of labour koszty pracy
cross-parade tzw. parada krzyżowa (pojęcie wprowadzone przez M.E.Portera). Jeśli przedsiębiorstwo zdobywa udziały na rynku zagranicznym, przedsiębiorstwa z tego zagranicznego rynku próbują odzyskać stracone udziały poprzez wejście na rynek rodzimy atakującego, a nie na własnym rynku
default tu: porażka, strata; również: niewypłacalność, bankructwo
deposit depozyt
designer projektant
donor dawca
economic growth wzrost gospodarczy
efficiency at the global level efektywność w skali globalnej
efficieny seeker (przedsiębiorstwo) dążące do osiągnięcia jak najwyższej efektywności, tu: poprzez umiejętny dobór zasobów w dyspozycji różnych, często odległych od siebie krajów
equity tu: kapitał przedsiębiorstwa
eurobonds euroobligacje (see: Chapter on Securities)
flows przepływy
foreign direct investment, FDI zagraniczna inwestycja bezpośrednia, ZIB
foreign exchange, forex dewizy, waluta zagraniczna
gap luka
greenfield investment, greenfields (pl.) inwestycja od podstaw
gross brutto
headquarters, HQ siedziba główna, biuro główne
home country, country of origin kraj pochodzenia
host / recipient country kraj przyjmujący, kraj goszczący
inflows, inward flows wpływy
launch rozpoczynać
managerial advantage przewaga menedżerska
market seeker (przedsiębiorstwo) poszukujące dostępu do rynków, nastawione na inwestycje celem zbytu swoich produktów na rynku objętym inwestycją
mitigate łagodzić
mode of entry sposób wejścia
net netto
non-wage tu: pozapłacowy
North and South Północ-Południe, tu: określenie wskazujące na różnice w rozwoju gospodarczym pomiędzy Północą, tj. państwami wysokorozwiniętymi a Południem, tj. państwami słabo rozwiniętymi
outflows, outward flows wypływy, tu: dokonane przez kogoś inwestycje
parent company przedsiębiorstwo macierzyste
portfolio portfel (inwestycyjny)
portfolio investment inwestycja portfelowa
property rights prawa własności (określenie używane często dla podkreślenia, że zdefiniowano i przestrzega się praw właności)
project finance finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych
purchasing power siła nabywcza
R&D, research and development B&R, badania i rozwój
rate of return stopa zwrotu
recipient biorca
reinvest reinwestować
resource seeker (przedsiębiorstwo) poszukujące dostępu do zasobów, nastawione na inwestycje celem wykorzystania zasobów kraju goszczącego
shares akcje, udziały (see: Chapter on Securities)
skilled wykształcony, posiadający umiejętności
stake pakiet udziałów
strategic advantage przewaga strategiczna
strategic investor inwestor strategiczny
synergy synergia
takeover, take-over przejęcie
tax rate stopa podatkowa
fdi advantages and disadvantages for the host economy
accelerated depreciation przyśpieszona amortyzacja
Agreement on Trade Related Investment Measures, TRIM Porozumienie o handlowych aspektach inwestycji
assemble montować
assembly, assembly plant montownia
asymmetry of competition asymetria konkurencji, nierówny układ sił konkurencyjnych
bilateral investment treaty, BIT dwustronna umowa o inwestycjach zagranicznych (w polskiej pełnej wersji: umowa o wzajemnej ochronie i wspieraniu inwestycji)
boost wspierać, nadać rozpędu
budgetary revenues dochody budżetowe
competition konkurencja
competitiveness konkurencyjność
curb ograniczyć, pohamować
dirty technology brudna technologia, technologia nieprzyjazna środowisku
division of work / labour podział pracy
economic assistance / aid pomoc gospodarcza
emerging market economies nowopowstałe, tworzące się gospodarki rynkowe
export-oriented proeksportowy
GATT, General Agreement on Tariffs and Trade Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu
healthy balance of trade pozytywny bilans handlowy
high-tech zaawansowany technologicznie
incentives zachęty, bodźce (tu: inwestycyjne)
income shifting transfer dochodów
industry, branch (of the economy) gałąź przemysłu, branża
interindustry międzygałęziowy
interindustry division of work / labour międzygałęziowy podział pracy, tj. taki podział pracy pomiędzy krajami, że wytwarzają one towary o różnym stopniu przetworzenia, np. kraj słabo rozwinięty: surowce, a kraj wysokorozwinięty: elektronikę
interindustry trade wewnątrzgałęziowa wymiana handlowa, tj. handel produktami o różnym stopniu przetworzenia, np. kraj słaborozwinięty eksportuje surowce i importuje elektronikę, a kraj wysokorozwinięty eksportuje elektronikę, a importuje surowce
intraindustry wewnątrzgałęziowy
intraindustry division of work / labour wewnątrzgałęziowy podział pracy, tj. taki podział pracy pomiędzy krajami, że każdy z nich wytwarza towary o podobnym stopniu przetworzenia
intraindustry trade wewnątrzgałęziowa wymiana handlowa, tj. handel produktami o podobnym stopniu przetworzenia
labour intensive pracochłonny
life cycle cykl życia
market seeker (przedsiębiorstwo) dążące do zdobycia udziałów w rynku lub do zbytu towarów na jakimś rynku
multiplication effect efekt mnożnikowy
multiplier mnożnik
OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development Organizacja
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
of a soft nature tu: dobrowolny, fakultatywny
outdated technology przestarzała technologia
practices praktyki, zachowania
quarrying poszukiwanie, eksploatowanie złóż naturalnych
redundant workers robotnicy zwalniani z przyczyn ekonomicznych (przerost zatrudnienia)
regulatory supervision nadzór instytucji regulacyjnych
scrutinise dokładnie się przyjrzeć, zbadać
special economic zone specjalna strefa ekonomiczna
spillover effects, spillovers tu: efekty przenoszące się na całą gospodarkę
suppliers dostawcy
tax efficiency efektywność podatkowa, tu: umiejętność skutecznego legalnego omijania podatków
tax exemptions zwolnienia podatkowe (see: Chapter on Public Finance)
tax rate stopa podatkowa
technological gap luka technologiczna, różnica w rozwoju technologicznym
terms of trade terms of trade, warunki wymiany handlowej uwzględniające m.in. kurs walutowy
to the attention of tu: poddane pod rozwagę
to the detriment ze szkodą dla
trade imbalance (1) brak równowagi bilansu handlowego (2) zwykle: deficyt handlowy
trade deficit deficyt handlowy
transfer pricing transfer cenowy (see: the next Chapter)
UNCTAD, United Nations Conference on Trade and Development Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju
underpaid słabo wynagradzani
WTO, World Trade Organisation Światowa Organizacja Handlu
assistance by international financial institutions: the World
Bank Group
administration fee opłata administracyjna
advisory activity działalność doradcza
arbitration arbitraż, sąd polubowny
base rate stopa bazowa, stopa podstawowa
be eligible nadawać się
breach of contract niedotrzymanie / naruszenie umowy
cap tu: limit z góry
Central African Development Bank Bank Rozwoju Państw Afryki Centralnej
charge naliczać
co-financing współfinansowanie (przez inne instytucje)
collar tu: ograniczenie z góry i z dołu
commitment zobowiązanie
commitment linked tu: odnoszący się do całego zobowiązania z tytułu pożyczki
conciliation postępowanie rozjemcze / polubowne
contractual obligations zobowiązania wynikające z kontraktu
convertible debt tu: obligacje zamienne na akcje (See: Chapter on Securities)
country risk ryzyko kraju (związane z sytuacją polityczną i gospodarczą danego kraju)
creditworthy posiadający zdolność kredytową
debt relief umorzenie długów
derivatives instrumenty pochodne, derywaty, derywatywy
disbursement wydatkowanie / wykorzystanie środków
disbursement linked tu: odnoszący się do rzeczywiście wydatkowanych / wykorzystanych środków
dispute spór
equitable growth zrównoważony rozwój
equity finance finansowanie zakupu udziałów (w przedsiębiorstwach)
equity stake pakiet udziałów
European Bank for Reconstruction and Development, EBRD Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, EBOR
European Investment Bank, EIB Europejski Bank Inwestycyjny, EBI
expropriation wywłaszczenie
financial engineering inżynieria finansowa
for own account na własny rachunek
for-profit na warunkach komercyjnych, przynoszący zysk
forward forward (rodzaj transakcji terminowej) (See: Chapter on Stock and Commodity Exchanges)
grace period okres karencji, tj. okres w którym pożyczkobiorca jest czasowo zwolniony z obowiązku spłaty sumy pożyczki i/lub odsetek
headquartered in z siedzibą główną w
heavily indebted o znacznym zadłużeniu
hedge hedge, transakcja zabezpieczająca (See: Chapter on Stock and Commodity Exchanges)
implement wdrażać, wprowadzać w życie
instalment rata (spłaty)
Interamerican Development Bank, IDB Międzyamerykański Bank Rozwoju
interest (payments) odsetki
interest rate cap limitowana stopa procentowa (z określonym maksymalnym limitem)
interest rate collar umowa stopy procentowej z kołnierzem, stopa procentowa równoczesna (określony jest dolny i górny limit zmiany stopy procentowej)
interest rate swap transakcja typu swap zabezpieczająca przed ryzykiem zmiany stóp procentowych
intermediary pośrednik
International Bank for Reconstruction and Development, IBRD Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, Bank Światowy
International Centre for Settlement of Investment Disputes, ICSID Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych
International Development Association, IDA Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju
International Finance Corporation, IFC Międzynarodowa Korporacja Finansowa
International Monetary Fund, IMF Międzynarodowy Fundusz Walutowy, MFW
LIBOR, London Interbank Offered Rate LIBOR, średnia stopa oprocentowania kredytów na międzybankowym rynku pieniężnym Londynie
LIBOR based fixed spread loan pożyczka oparta na stopie oprocentowania LIBOR ze stałą marżą
LIBOR based variable spread loan pożyczka oparta na stopie oprocentowania LIBOR ze zmienną marżą
member country kraj członkowski
member governments rządy krajów członkowskich
Multinational Investment Guarantee Agency, MIGA Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycji
policy advice doradztwo w zakresie polityki
pricing naliczanie ceny, marży, itp.
principal, amount of the loan suma pożyczki / kredytu
provide oferować
quasi quasi, prawie
raise funds zbierać fundusze
reset ustalać ponownie
retain zachować
risk management zarządzanie ryzykiem
settlement tu: rozstrzyganie
soft loan, non-profit loan pożyczka non-profit
spread, margin tu: marża
stand by stand by, w rezerwie
sustain podtrzymać
sustainable growth trwały rozwój
syndicated loan pożyczka konsorcjalna, tj. pożyczka udzielana przez grupę instytucji finansowych, a nie przez pojedynczy bank
tap (za) stukać do drzwi (słowo często używane w kontekście poszukiwania środków finansowych)
term loan pożyczka na okres dłuższy niż 1 rok
transfer restrictions ograniczenia w transferze (np. zysków za granicę)
up to market conditions do warunków rynkowych
World Bank Group Grupa Banku Światowego
public-private partnerships
break-even point break-even point, punkt w którym koszty inwestycji zostaną pokryte przychodami z tej inwestycji
call for / invite tenders wezwać do złożenia ofert przetargowych
cash-flow cash-flow, przepływy / strumienie gotówkowe
charges opłaty
collateral zabezpieczenie
concessionaire, (am) concessionary koncesjonariusz
counter-guarantee kontrgwarancja
cut-off point tu: najniższa akceptowalna stopa zwrotu z inwestycji
facility tu: (1) urządzenie, obiekt, (2) usługa
financial engineering inżynieria finansowa
grant grant, pomoc bezzwrotna
liquidated damages, LDs odszkodowania umowne
maintenance utrzymanie
misuse niewłaściwe wykorzystanie
natural monopoly monopol naturalny
operation tu: eksploatacja, zarządzanie działalnością
outlays nakłady
overcapacity nadmierna moc produkcyjna / przepustowość / pojemność
partial credit guarantee częściowa gwarancja spłaty kredytu
partial risk guarantee gwarancja częściowo pokrywająca ryzyko
payback period okres amortyzacji inwestycji
performance bond gwarancja właściwego wykonania kontraktu (np. w formie kaucji)
proceeds wpływy
project finance finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych
public good dobro publiczne (tu: jako cecha ekonomiczna)
public utility użyteczność publiczna (public utilities
przedsiębiorstwa użyteczności publicznej)
public-private-partnership, PPP partnerstwo publiczno-prywatne
rate of return stopa zwrotu
rehabilitate odnowić, odremontować
section tu: odcinek
shadow toll wyrażenie nie ma odpowiednika w języku polskim; jest to dochód podatkowy traktowany jako efekt mnożnikowy osiągnięty dzięki budowie nowej drogi, który klasyfikuje się jako wpływy z poboru myta, choć myto nie jest faktycznie pobierane
special purpose vehicle tu: instrument specjalnego przeznaczenia
stakeholder zainteresowana strona
statutory activity działalność statutowa
subsidy subsydium
toll myto; tolled
z poborem myta (o autostradzie: płatna)
value capture wyrażenie nie ma odpowiednika w języku polskim; jest to zinternalizowanie, tj. uchwycenie w rachunku ekonomicznym, różnych korzyści (wartości) zarówno łatwo mierzalnych, jaki efektów rozproszonych w gospodarce, tj. tzw. efektów zewnętrznych
public finance
public revenue & spending
after tax wage, net wage płaca po zapłaceniu podatku, płaca netto
bridge the gap zamknąć lukę
budgetary deficit deficyt budżetowy
budgetary revenue(s) dochody budżetowe
capital expenditure, capital spending wydatki / nakłady kapitałowe / inwestycyjne
city & county councils władze miast i okręgów (hrabstw), np. w Wielkiej Brytanii
corporate transfers transfery na rzecz przedsiębiorstw
curve tu: krzywa
cut, lower, reduce obniżyć
debt interest odsetki od zadłużenia
defence obrona (narodowa)
disincentive antybodziec, przyczyna zniechęcenia
distortion zakłócenie
energy sector, power sector sektor energetyczny
expenditure wydatek, wydatki, rozchód
fiscal podatkowy, fiskalny, skarbowy
fiscal drag hamulec fiskalny, tj. spadek koniunktury, w sytuacji, gdy dochody budżetowe przekraczają wydatki rządowe
fiscal policy polityka fiskalna
fiscality fiskalizm
free education szkolnictwo publiczne (nieodpłatne)
Government rząd
grant, grant-in-aid grant, pomoc bezzwrotna
grid sieć (dotyczy zazwyczaj energetyki)
health service, health care służba zdrowia
income dochód, wpływy pieniężne
increase, put up podnieść
Laffer curve krzywa Laffera (prof. Arthur Laffer
ekonomista, doradca Ronalda Reagana)
local authorities władze lokalne
municipal authorities władze municypalne, władze samorządowe
municipality gmina
network sieć (dotyczy w tym kontekście zazwyczaj dróg i telekomunikacji)
offset wyrównać, zrekompensować
outlays nakłady
outstanding issue tu: sprawa często dyskutowana
parish gmina, parafia (odnosi się raczej do podziałów w administracji kościelnej)
power grid sieć energetyczna
proceeds wpływy pieniężne
provision tu: wybudowanie, postawienie do dyspozycji, zaopatrzenie
public administration administracja publiczna
public borrowing, public debt dług publiczny
public budget budżet publiczny
public sector revenue przychody sektora publicznego
public spending wydatki publiczne
public utilities przedsiębiorstwa użyteczności publicznej
redundancy payment odprawa w sytuacji zwolnienia z przyczyn ekonomicznych
retirement pensions emerytury
revenue (1) przychód, (2) urząd podatkowy
shortage, shortfall niedobór
social infrastructure infrastruktura społeczna
social transfers transfery w sferze socjalnej
spending wydatki, rozchody
state (1) państwo (2) państwowy
subsidy subsydium
tax base baza podatkowa, dochód, który podlega opodatkowaniu
tax cut dosł.: cięcia podatkowe, obniżenie podatków
tax people tu: podatnicy
tax rate stopa podatkowa
tax, levy, duty podatek
technical infrastructure infrastruktura techniczna
tight fiscal policy restrykcyjna polityka fiskalna
transfer payments płatności transferowe
unleash tu: wyzwolić
unemployment benefit, dole zasiłek dla bezrobotnych
kinds of taxes
bilateral dwustronny
bond, place in bond (1) wprowadzić na skład celny (2) wprowadzić pod zamknięcie celne
bonded warehouse skład celny
capital gains tax podatek od dochodów kapitałowych
capital levy podatek majątkowy
capital transfer tax podatek od transferów majątkowych (np. podatek od spadków)
collect, raise ściągać podatek
corporate (income) tax, corporation tax podatek dochodowy od osób prawnych
country of destination kraj docelowy
country of dispatch kraj, w którym nadano ładunek
customs clearance odprawa celna
customs duty cło
customs officer / official celnik
customs policy polityka celna
customs seal pieczęć / plomba celna
customs union unia celna
direct tax podatek bezpośredni
excise (duty) akcyza
fiscal band banderola akcyzy
flat tax scale (system) jednolita skala podatkowa (tzw. progresja globalna)
gross / pre-tax income dochód brutto
heir spadkobierca
income tax podatek dochodowy, podatek od dochodów
indirect tax podatek pośredni
inheritance tax, (am.) death tax, (am.) estate tax podatek od spadków
lump sum ryczałt
luxury tax podatek od luksusu / zbytku
most favoured nation clause klauzula największego uprzywilejowania, KNU (w polityce celnej: jeśli dane państwo (X) wynegocjowało KNU z rządem innego państwa (Y), to w danej kwestii (np. wysokości stawek celnych) ma prawo być traktowane tak, jak państwo (Z), które ma wynegocjowane z państwem (Y) najniższą taryfę celną)
net /clear / after tax / take home income dochód netto
non-tariff barrier, NTB bariera pozataryfowa, tj. bariera ograniczająca działalność importową (lub eksportową), nie będąca cłem
personal income tax podatek dochodowy od osób fizycznych
poll tax, single tax, personal tax pogłówne
progressive tax scale (system) skala podatkowa progresywna
property tax podatek od nieruchomości
real estate nieruchomość
regressive tax scale (system) skala podatkowa regresywna
stamp duty opłata skarbowa
super tax, surtax domiar podatkowy, dodatkowy podatek dochodowy od osób osiągających wysokie dochody
supply chain łańcuch zaopatrzenia
tackle chwycić, uchwycić
take out of bond wyprowadzić ze składu celnego
tariff (1) cło (2) taryfa celna
tax bracket / band grupa podatkowa (do której stosuje się określoną stawkę podatku)
tax incidence incydencja podatkowa, rozkład ciężaru podatku (np. pomiędzy producentów a konsumentów)
tax return, tax form, tax declaration deklaracja podatkowa
tax, levy, duty podatek
tithe dziesięcina
transit tranzyt
turnover tax, sales tax, multiple sales tax, transactions tax podatek obrotowy
value added tax podatek od wartości dodanej
wealth tax podatek majątkowy
withhold a tax potrącić podatek w miejscu powstawania dochodu
tax avoidance vs tax evasion vs tax efficiency
bear costs ponosić koszty
cash-in-hand job praca na czarno (pieniądze otrzymuje się do ręki)
circumvent omijać
dodger, tax evader manipulant, oszust podatkowy (zwykle na dużą skalę)
double taxation podwójne opodatkowanie
due należny
fiddler dosł.: skrzypek, tu: oszust podatkowy (na małą skalę)
fly-by-night firma dokonująca oszustwa z zamiarem zatarcia później po sobie śladów
grey economy szara strefa
impose, charge, levy, put on nałożyć podatek, wprowadzić podatek
income shifting transfer dochodów
inland revenue, tax office urząd podatkowy, urząd skarbowy
intangibles wartości niematerialne (i prawne)
interest tu: oprocentowanie
letterbox skrzynka pocztowa
moonlighting (1) posiadanie dwóch źródeł dochodów, jednego w którym płaci się podatki, drugiego w szarej strefie (2) pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, a jednocześnie pracowanie w szarej strefie (tu również: w am.
double dip)
offshore (1) określenie stosowane, aby opisać spółkę lub interesy prowadzone na innych zasadach niż w typowych gospodarkach, np. w raju podatkowym (2) raj podatkowy, państwo prowadzące otwarty rejestr (tania bandera), itp. (3) w USA: instytucja finansowa z siedzibą poza USA
overestimated przeszacowany (w górę)
price tu: wyceniać, naliczać cenę (pricing
wycena, naliczanie ceny)
smuggling, contraband przemyt, szmugiel, kontrabanda
tax allowance (1) ulga podatkowa (2) suma wolna od podatku (3) odpis od dochodu
tax assessment wymiar podatku
tax avoidance unikanie opodatkowania przy wykorzystaniu legalnych metod (ulg podatkowych)
tax base tu: podstawa wymiaru podatku
tax burden obciążenie podatkowe
tax deduction / write off odpis podatkowy
tax efficiency (1) efektywność podatkowa (na skalę międzynarodową) (2) efektywność podatkowa (umiejętne wykorzystywanie ulg podatkowych)
tax evasion omijanie przepisów podatkowych
tax exempt zwolniony z podatku
tax exemption zwolnienie z podatku
tax haven, tax exile, offshore raj podatkowy
tax payer (1) podatnik (2) płatnik
tax relief, tax break, tax benefit ulga podatkowa
tax shelter wykorzystywanie kombinacji ulg podatkowych
taxable podlegający opodatkowaniu
tax-free wolny od podatku
transfer price cena transferowa
transfer pricing ustalanie cen transferowych, strategia cen transferowych
well-off człowiek zamożny
wretched price cena zaniżona (dosł.: kiepska, marna)
monetary policy
assets aktywa
bankers’ current accounts rachunki bieżące banków (tu: w banku centralnym)
base (interest) rate, prime rate stopa bazowa, stopa podstawowa (!: prime rate to również stopa oprocentowania kredytów udzielanych najbardziej wiarygodnym pożyczkobiorcom)
benchmark wzorzec, punkt odniesienia
broaden money supply tzw. szeroki pieniądz
credit tu: działalność kredytowa banków
conditional operations operacje warunkowe
CPI, consumer price index wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych
current account (br.), checking account (am.) rachunek bieżący, rachunek oszczędnościoworozliczeniowy
demand, sight a vista, płatny na każde żądanie
deposit depozyt
discount rate (am.), bank rate (br.) stopa dyskontowa
Divisia monetary aggregates agregaty pieniężne liczone metodą Divisia
exchange rate kurs walutowy
facility słowo to nie ma w tym kontekście dokładnego odpowiednika w języku polskim, można je przetłumaczyć jako: usługa. Facilities to również: ułatwienia lub udogodnienia, np. credit
facilities to: ułatwienia kredytowe, identyfikowane w MFW z kwotą pożyczek stawianych do dyspozycji pożyczkobiorcy
foreign currency deposit rachunek walutowy
household deposits rachunki (depozyty) gospodarstw domowych
in circulation w obiegu
inflation inflacja
inflationary pressure presja inflacyjna
interbank międzybankowy
interbank placements lokaty na rynku międzybankowym
interest rate stopa procentowa
interest bearing przynoszący odsetki
LIBID London Inter Bank Bid Rate
średnia oferowana stopa oprocentowania na
międzybankowym rynku pieniężnym w Londynie, po jakiej banki są gotowe przyjmować depozyty
LIBOR London Inter Bank Offered Rate
średnia oferowana stopa oprocentowania kredytów na międzybankowym rynku pieniężnym w Londynie
liquidity płynność
Lombard rate stopa oprocentowania kredytu lombardowego, stopa lombardowa
M-nought M0, tzw. wąski pieniądz
monetary aggregates agregaty pieniężne / monetarne
monetary policy polityka monetarna, polityka pieniężna
Monetary Policy Council, MPC Rada Polityki Pieniężnej
money supply podaż pieniądza
multiplier mnożnik
narrow money supply tzw. wąski pieniądz
non-interest bearing nie oprocentowane
notes banknoty, bilety bankowe
notes and coins pieniądz gotówkowy
open market operations operacje otwartego rynku
outright sale sprzedaż bezwarunkowa
rediscount rate stopa redyskontowa, stopa redyskonta weksli
refinance rate stopa oprocentowania kredytu refinansowego
repurchase odkupienie
repurchase agreement, REPO operacja warunkowego zakupu, operacja z przyrzeczeniem odkupu
required reserves rezerwy obowiązkowe
resale odsprzedaż
reserve requirements, reserve asset ratio stopa rezerw obowiązkowych
reverse repurchase agreement, reverse REPO operacja warunkowej sprzedaży
securities papiery wartościowe
targeting ukierunkowanie na osiągnięcie celu
traded znajdujące się w obrocie
treasury skarbiec
vault cash kasa banku, zapas gotówki
WIBID Warsaw Inter Bank Bid Rate
średnia oferowana stopa oprocentowania na polskim międzybankowym rynku pieniężnym, po jakiej banki są gotowe przyjmować depozyty
WIBOR Warsaw Inter Bank Offered Rate
średnia oferowana stopa oprocentowania kredytów na polskim międzybankowym rynku pieniężnym
yield zysk, oprocentowanie
exchange rate policy
adjustable peg kurs sztywny korygowany skokowo
appreciation aprecjacja
average exchange rate, fixing kurs średni
balance of payments bilans płatniczy
balance of trade bilans handlowy
bid rate stopa oprocentowania oferowana dla depozytów
capital market rynek kapitałowy (zapadalność instrumentów finansowych od 1 roku w nieskończoność)
clean float, free float płynny kurs walutowy nie zakłócany żadną interwencją banku centralnego
convertibility standard standard wymienialności, wymienialność wg standardu MFW
convertible currency waluta wymienialna
crawling peg kurs pełzający
cross rate, cross exchange (am.), indirect parity (br.) kurs walutowy mieszany / krzyżowy
demand tu: popyt
depreciation deprecjacja
devaluation dewaluacja
discretionary dyskrecjonalny, wybiórczy, tu: zróżnicowany dla różnych podmiotów
external convertibility wymienialność zewnętrzna
fixed rate, pegged rate kurs sztywny
floating rate kurs płynny
foreign exchange dewizy, aktywa zagraniczne w walutach wymienialnych
foreign exchange reserves rezerwy dewizowe
foreign trade handel zagraniczny
forward rate kurs terminowy
gold standard system waluty złotej
hard currency twarda (mocna) waluta
hot money gorący pieniądz (poszukujący atrakcyjnych lokat krótkoterminowych)
inconvertible currency, irredeemable currency waluta niewymienialna
internal convertibility wymienialność wewnętrzna
international currency waluta międzynarodowa
International Monetary Fund, IMF Międzynarodowy Fundusz Walutowy, MFW
invoiced fakturowane
key currency, leading currency waluta kluczowa
managed floating rate, managed float, dirty float kierowany kurs płynny
means of payment środek płatniczy
gold standard system waluty złotej
money market rynek pieniężny (zapadalność do 1 roku)
multiple (exchange) rate kurs zróżnicowany
receivables należności
revaluation rewaluacja
sight receivables, demand receivables należności a vista
special drawing rights, SDR specjalne prawa ciągnienia, SDR
spot rate kurs kasowy
terms of trade terms of trade, warunki wymiany handlowej uwzględniające relacje cen w eksporcie i imporcie (w tym: kurs walutowy)
total convertibility wymienialność całkowita
trade weighted rate kurs walutowy odniesiony do koszyka walutowego
harmful financial practices
tax havens
account tu: sprawozdanie finansowe
annual return roczne zeznanie podatkowe
bank secrecy tajemnica bankowa
bring in wnoszą (np. do budżetu)
cost recovery odzyskanie poniesionych kosztów
direct line heirs spadkobiercy w linii prostej
denial, disallowance, refusal, disapproval odmowa
disclosure jawność, np. procedur, danych, itp.
domicile miejsce zameldowania, miejsce rejestracji, siedziba, domicyl
domiciled zameldowany, zarejestrowany, domicylowany
duty free shops sklepy wolnocłowe
failure niewywiązanie się
incorporation fee opłata rejestracyjna
jurisdiction jurysdykcja, obszar prawny
letter box skrzynka pocztowa
money laundering pranie brudnych pieniędzy
offset, balance, compensate wyrównać, zrekompensować
offshore (1) określenie stosowane, aby opisać spółkę lub interesy prowadzone na innych zasadach niż w typowych gospodarkach, np. w raju podatkowym (2) również: raj podatkowy, państwo prowadzące otwarty rejestr (tania bandera), itp.
outlays nakłady
penalty assessment wymiar kary, kwota należności z tytułu kary
permanent staff stały personel
private individuals osoby prywatne
provide zaopatrywać, zapewniać, świadczyć usługę
prudential norms normy prudencyjne, tj. normy bardzo dokładnie przemyślane, tak, aby wyeliminować wszelkie ryzyko (dot. m.in. tajemnicy bankowej, prania brudnych pieniędzy, i in.)
real estate, property nieruchomość
register, incorporate zarejestrować (się)
regulatory supervision nadzór ze strony urzędów lub władz regulacyjnych
resident rezydent
ring-fenced dosł.: otoczony płotem; określenie stosowane, aby zaznaczyć odrębność, wyizolowanie pewnego obszaru (niekoniecznie geograficznego) od otoczenia, np. z powodu stosowania tam innego prawa
scriptwriter scenarzysta, autor scenariuszy
scrutinise dokładnie przyglądać się, dokładnie badać
shelf / shell company spółka przykrywka, zarejestrowana w specjalnym celu zazwyczaj dla działalności nielegalnej lub na granicy prawa (shelf: zwykle w raju podatkowym, shell: oprócz rajów podatkowych również w innych krajach)
special economic zone specjalna strefa ekonomiczna
supervision nadzór
tailored dosł.: uszyte na miarę; tu: dostosowane, dopasowane
tax arrears, back tax, overdue tax zaległości podatkowe
tax exile azylant podatkowy (osoby fizyczne i prawne)
tax haven, tax exile, offshore raj podatkowy
tax regime, tax system system podatkowy
transfer pricing ustalanie cen transferowych, strategia cen transferowych (see previous Charter)
transparency przejrzystość
uncooperative tax havens, UTH raje podatkowe uchylające się od współpracy z międzynarodowymi organami (określenie dotyczy zazwyczaj, ale nie tylko, prania brudnych pieniędzy)
withholding tax podatek potrącany u źródła powstawania dochodu (np. przez bank obsługujący transakcję) (to withhold tax
potrącić podatek u źródła powstawania dochodu)
money laundering
auction house dom aukcyjny
bankroll, finance finansować
bankruptcy fraud oszustwo, polegające na wyprowadzeniu środków z przedsiębiorstwa i ogłoszeniu jego upadłości
black hole określenie, które odnosi się do instytucji, która działa tak, aby pozwolić na zatarcie śladu pewnej działalności, może to być np. blind trust
black market czarny rynek
blind trust trust, w którego przypadku nie jest znany ani cel działalności, ani beneficjanci
bonds obligacje
brokerage house dom maklerski
breaking up tu: podział na mniejsze sumy
bribery, corruption korupcja
broker broker; w przypadku prania pieniędzy oznacza: pośrednika pomiędzy przestępczością zorganizowaną a syndykatami piorącymi pieniądze, który pośredniczy w negocjacjach pomiędzy nimi, a jego wynagrodzenie stanowi wartość procentową pranej sumy
bureau de change, exchange office kantor
cash in wpłacić
clandestine, secrete, hidden skryty, tajny
conversion zamiana (tu: na inne instrumenty finansowe lub towary)
counter measure środek zaradczy
criminalising tu: uznanie za przestępstwo
disguise, camouflage zamaskować, zakamuflować
derivatives derywatywy, instrumenty pochodne (see: Chapter VII)
draw up wystawić
embezzlement sprzeniewierzenie
enforcement egzekwowanie (prawa)
equities akcje
draft trata (see: Chapter VI: Bill of Exchange)
FATF, Financial Action Task Force on Money Laundering organizacja działająca w strukturach OECD zajmująca się problemem prania brudnych pieniędzy
fish, counter, chip tu: żeton
flee clause klauzula w dokumentach założycielskich trustu stanowiąca, że w przypadku jakiegokolwiek śledztwa związanego z tym trustem następuje automatyczny jego transfer do innego kraju (zmiana kraju rejestracji)
fly-by-night firma dokonująca oszustwa z zamiarem zatarcia później po sobie śladów
fraud schemes zorganizowana defraudacja
gatekeeper tu określenie wskazujące na: doradców w procesie prania pieniędzy (którzy znajdą zawsze jakąś kolejną furtkę dla zalegalizowania pieniędzy)
human beings’ trafficking handel żywym towarem
insider dealing / trading insider trading, handel z wykorzystaniem poufnych informacji
intangibles wartości niematerialne i prawne; tu: dobra nienamacalne np. usługi
integration stage faza integracji
invoice faktura
joint investigation wspólne dochodzenie
jurisdiction jurysdykcja, obszar prawny
launderer piorący, czyściciel
layering stage faza warstwowania / układania warstw
letter of credit akredytywa (see: section on Documentary Credit)
log file log file; zapis o fakcie logowania
lump sum suma zryczałtowana
missing trader tu: fikcyjna spółka przykrywka istniejąca tylko na papierze i nie prowadząca żadnej działalności, spółka-szyld
mixing mixing, mieszanie; tu: dochodów legalnych i dochodów nielegalnych
movement przesunięcie
onshore określenie stosowane jako przeciwwaga dla słowa offshore oznaczające, że mamy na myśli spółkę lub przedsiębiorstwo działające w typowej gospodarce, bądź przedsiębiorstwo krajowe
originator osoba zlecająca pranie pieniędzy, do której środki te należą
organised crime przestępczość zorganizowana
pigeon dosł.: gołąb; w przypadku prania pieniędzy oznacza: pośrednika pomiędzy przestępczością zorganizowaną a syndykatami piorącymi pieniądze, który nie pośredniczy w negocjacjach pomiędzy nimi a za usługę otrzymuje sumę zryczałtowaną
placement stage faza umiejscowienia / umieszczania
proceeds, receipts wpływy, utarg
processing przetwarzanie, obróbka
proof of origin zaświadczenie o pochodzeniu
remuneration wynagrodzenie
random przypadkowy, at random
na chybił trafił
smurfing smurfing, zorganizowana zamiana pieniędzy pochodzących z czarnego rynku na łatwo zbywalne instrumenty finansowe lub towary (zazwyczaj luksusowe)
standing tu: stały
street dealing detaliczna sprzedaż narkotyków
suppress, restrain, curb zwalczyć, ograniczyć
task force zespół / organizacja powołana do realizacji określonego celu
trace ślad
track namierzyć
trafficking przemyt na czarnym rynku; słowo często używane dla określenia: przemytu oraz handlu na czarnym rynku, np. w zakresie narkotyków, broni i handlu żywym towarem.
trust powiernik, firma powiernicza
web-based laundering pranie w oparciu o internet (np. on-line banking, Internet casinos)
web of transactions sieć transakcji
wirement, electronic fund’s transfer, EFT przelew elektroniczny
vehicle tu: instrument
bribery and other incentives
bribe, secret commission, slush money, graft, kickback łapówka
bribery łapówkarstwo
corruption korupcja
Corruption Perception Index indeks podatności na korupcję, zestawiany przez Transparency International
crony dosł.: osoba z grona przyjaciół osoby wpływowej, tu: protegowany
cronyism kumoterstwo
eke out, supplement dorobić (do pensji)
fire, sack zwolnić, wyrzucić z pracy
fringe benefit, perk (perquisite), bonus dodatkowe świadczenie
golden handcuffs dosł.: złote kajdanki; dodatkowe świadczenie, które ma związać pracownika z firmą
golden handshake dosł.: złoty uścisk ręki; odprawa w sytuacji zwolnienia
golden hello dosł.: złote dzień dobry, dodatkowe świadczenie w momencie zatrudnienia pracownika dla zachęty do pracy
golden parachute dosł.: złoty spadochron, odpowiednik polski to również: złoty parasol, odprawa w sytuacji zwolnienia dla osób z najwyższego szczebla zarządzania
grease, (palm-oil, palm-grease) smarowanie; wręczanie prezentów dla przyspieszenia interesów, nawiązania lepszych kontaktów handlowych, itp.
incentive zachęta
kickback, accommodation payment pieniądze lub prezenty dla pracodawcy lub zwierzchnika najczęściej w zamian za dalsze zatrudnienie
lay off, dismiss zwolnić, wyrzucić z pracy
layoff, dismissal zwolnienie z pracy
legal outcome, judgement, verdict wyrok w procesie sądowym
payroll lista płac
perception postrzeganie
public procurement zamówienia publiczne
public servant, civil servant, public official urzędnik administracji publicznej
redundancy payment odprawa w sytuacji zwolnienia z przyczyn ekonomicznych
remuneration package pensja i dodatkowe świadczenia (łącznie)
salary pensja, wynagrodzenie (urzędnika, pracownika umysłowego)
tender bid przetarg
to the detriment z niekorzyścią, ze szkodą dla
vanity próżność
wage pensja, wynagrodzenie (robotnika)
other harmful practices
appropriation, arrogation, seizure przywłaszczenie
auctioneer aukcjonator, licytator
blackmail, extortion szantaż, wymuszanie
bid oferta kupna
bogus company fikcyjna spółka
bogus transaction fikcyjna transakcja
bogus, sham fałszywy, podrabiany, fikcyjny
bubble podbijać notowania (mimo, że jest to nieuzasadnione ekonomicznie)
cheat, deceit, deception oszustwo
cartel kartel
creative accounting kreatywna księgowość
dodge unikać, wymigiwać się
zazwyczaj na dużą skalę (a dodger, dodging)
double / dual pricing umieszczanie na metkach w sklepach dwóch cen: ceny poprzedniej i ceny po obniżce, przy czym cena sprzed obniżki może być fikcyjna
double crossing działanie na dwa fronty, np. w negocjacjach
double dealing obiecywanie jednego, a robienie drugiego
dowry, bridal gift posag, wiano
embezzlement, misappropriation, fraud defraudacja, sprzeniewierzenie
fiddle dopuszczać się niewielkich wykroczeń, niewielkich oszustw (a fiddler, fiddling)
fly-by-night firma dokonująca oszustwa z zamiarem zatarcia później po sobie śladów
fob off, foist sprzedawać lub zachęcać do kupna towarów nienajlepszej jakości (twierdząc, że ich jakość jest dobra)
force out / run up the price podbijać cenę
force out, extrude, expel, dump wypchnąć, pozbyć się
forgery, counterfeit fałszerstwo (to forge)
gate dosł.: brama, wejście; określenie często używane celem opisania dużego przestępstwa, w którego wyniku, np. sprzeniewierzono środki publiczne lub nadużyto władzy we własnym interesie
graft łapówka, nieuczciwe dochody na boku
gunboat diplomacy wysyłanie sił zbrojnych dla zażegnania konfliktu w państwie obcym, często mające podłoże ekonomiczne, tzw. dyplomacja kanonierek
hostage zakładnik
hush money pieniądze za zachowanie milczenia, np. podczas procesu sądowego
indulgence odpust
insider osoba z wewnątrz jakichś struktur
insider trading / dealing, inside trade insider trading, handel z wykorzystaniem poufnych informacji
interlocking powiązania pomiędzy dyrektorami na pozór niezależnych spółek
in velvet gloves polski odpowiednik: w białych rękawiczkach
label, tag, tab metka
larceny, petty theft drobna kradzież
looting, plunder plądrowanie, łupienie
mark-down zaniżać (tu: o cenie)
marry into wżenić się
mock auction ustawiona aukcja; zmowa niektórych uczestników aukcji mająca na celu wywindowanie ceny
new money, upstart, nouveau riche nowobogacki, nuworysz
offence, crime przestępstwo
overlapping nakładanie się na siebie
perking zabranie, przywłaszczenie sobie przedmiotów, narzędzi z miejsca pracy (nielegalne)
pick pocketing kradzież kieszonkowa
pilferage drobna kradzież ze środka transportu, z magazynu, ze sklepu
plot, conspiracy, collusion zmowa
profligacy rozrzutność, rozpusta
prosperity dobra koniunktura, bogactwo, dobre życie, itp.
safe-breaker, (am.) yegg kasiarz
robbery, hold-up kradzież powiązana z napadem z bronią w ręku
ransom okup
second thoughts wątpliwości
seize zawładnąć, zająć, np. majątek; w przypadku procedur celnych: zarekwirować
share pushing, share hawking, bucket shopping handel bezwartościowymi akcjami przez nieuczciwych maklerów
short change, fluff wydanie (celowo) złej reszty
shyster oszust stosujący nieuczciwe tricki, aby zdobyć pieniądze; również: prawnik stosujący tricki aby wygrać sprawę sądową
sinecure, cushy job, soft job, leisurely position, easy job, cinch fikcyjne stanowisko pracy, zwykle dobrze płatne; synekura
skimming dosł.: spijanie śmietany; tu: czerpanie korzyści z najbardziej intratnych interesów
squander, misuse roztrwonić, zmarnować, niewłaściwie wykorzystać
swindle, cheat oszustwo
syndicate syndykat
trash bubel
trust trust; tu: rodzaj formacji o monopolistycznym charakterze
usury lichwa (a usurer)
wheeling-dealing stosowanie manipulacji i tricków w biznesie
wretched price cena zaniżona (dosł.: kiepska, marna)
banking
investment banking and brokerage services
asset and portfolio management zarządzanie aktywami i portfelem inwestycyjnym
broker makler, broker
brokerage maklerka, brokerka
brokerage house, broker house dom maklerski
business for oneself prowadzenie działalności na własny użytek
business-to-business, B-to-B przymiotnik wskazujący na kontakty handlowe pomiędzy przedsiębiorstwami (bez udziału rynku detalicznego)
commercial banking bankowość komercyjna
conglomerate banks banki prowadzące różnego rodzaju działalność; banki uniwersalne
corporate customers klienci instytucjonalni, klienci będący przedsiębiorstwami
dealing dealing; handel na własne ryzyko i własny rachunek
dealer dealer; uczestnik rynku dokonujący transakcji we własnym imieniu i na własny rachunek
exchange giełda
divergent market rynek zleceń rozbieżnych, np. gdy limity w zleceniach kupna są niższe niż limity w zleceniach sprzedaży (see: Chapter on Exchanges)
facility słowo to nie ma w tym kontekście dokładnego odpowiednika w języku polskim, można je przetłumaczyć jako: usługa
financial engineering inżynieria finansowa
intermediary pośrednik
investment advisory, investment advising doradztwo inwestycyjne
investment banking bankowość inwestycyjna
issue emisja, tu: emisja papierów wartościowych
issuing house instytucja obsługująca emisję, oferujący; w krajach anglosaskich: dom emisyjny
High Street banks banki, które zakładają swoje oddziały w prestiżowych lokalizacjach, np. w liczących się centrach finansowych
leading bank, managing bank bank zarządzający, (1) bank prowadzący emisję, organizujący konsorcjum emisyjne (2) bank organizujący pożyczkę konsorcjalną
market making market making; animacja rynku, podtrzymywanie obrotów na rynku
member at a stock exchange członek giełdy (udziałowiec giełdy) (see: Chapter on exchanges)
mergers and acquisitions, M&A fuzje i przejęcia
on the own account na własny rachunek
over the counter market, OTC rynek pozagiełdowy
placement plasowanie, sprzedaż, tu: papierów wartościowych
portfolio management zarządzanie portfelem, tu: inwestycyjnym
principal tu: osoba reprezentująca siebie
primary market operations operacje rynku pierwotnego
private individuals osoby prywatne
project finance project finance, finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych
public offering oferta publiczna (na rynku pierwotnym)
public trading obrót publiczny (zarówno na rynku pierwotnym, jak i na rynku wtórnym)
risk management zarządzanie ryzykiem
secondary market operations operacje rynku wtórnego
selling group konsorcjum sprzedażne; część konsorcjum emisyjnego grupująca podmioty zajmujące się sprzedażą wyemitowanych papierów wartościowych
service package pakiet usługowy
source of inquiry źródło informacji
subsidiary spółka zależna, filia
syndicated loan pożyczka konsorcjalna, kredyt konsorcjalny
trade handlować (zwłaszcza papierami wartościowymi i derywatami)
underwriting gwarancja (ubezpieczenie) emisji
underwriting syndicate konsorcjum gwarancyjne
well-off człowiek bogaty
primary market operations
admit to public offering dopuścić do emisji publicznej
advanced pricing ustalenie ceny emisyjnej przed wyborem instytucji obsługującej emisję
Annual General Meeting, AGM zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy
best effort arrangement umowa z obsługującym emisję przewidująca jedynie należytą staranność w procesie sprzedaży papierów wartościowych, bez gwarancji na zbycie całej emisji
bid oferta kupna
bid on an issue startować w przetargu na obsługę emisji
blue sky dosł.: niebieskie niebo, tu: rejestracja dokumentów emisyjnych w Komisji Papierów Wartościowych i Giełd
book building book building; tworzenie księgi popytu, budowanie portfela zamówień
bookrunner prowadzący książkę zleceń
certified accountant, (am.) chartered accountant biegły rewident
co-manager współzarządzający członek konsorcjum
competitive bid tu: przetarg (na obsługę emisji)
direct allocation, private placement plasowanie w grupie wybranych inwestorów, plasowanie niepubliczne
equities akcje
Extraordinary General Meeting, EGM nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy
file with złożyć u kogoś (dokumenty)
financial engineering inżynieria finansowa; tu: kształtowanie papierów wartościowych i warunków ich emisji
financial statement sprawozdanie finansowe
firm commitment tu: umowa, na mocy której gwarant emisji nabywa papiery wartościowe od remitenta po określonej cenie z zamiarem ich odsprzedaży na rynku; w Polsce: umowa o subemisję usługową
free retention, public placement plasowanie publiczne
free-for-all placement plasowanie przez poszczególne instytucje konsorcjum sprzedażnego bez ograniczenia regionalnego
in advance z wyprzedzeniem
initial public offering, (br.) floatation, (am.) flotation pierwsza oferta publiczna sprzedaży akcji
Investment House dom inwestycyjny
IPO-prospectus prospekt emisyjny
issue tu: (1) emitować papiery wartościowe (2) wydawać, opublikować
issue broker dom maklerski obsługujący (oferujący) emisję
issue for tender emitować celem sprzedaży w przetargu
issue price, offering price cena emisyjna
issuer, issuing party emitent
leading bank, managing bank bank zarządzający, (1) bank prowadzący emisję, organizujący konsorcjum emisyjne (2) bank organizujący pożyczkę konsorcjalną
Memorandum and Articles of Association / Incorporation statut spółki
negotiated deal zawarcie kontraktu w wyniku negocjacji
negotiated offer negocjowana oferta sprzedaży
on shelf, not outstanding wyemitowany, ale nie znajdujący się w obrocie publicznym
open pricing wstępne ustalenie ceny (tu: przez emitenta)
order zlecenie
outright purchase tu: zakupienie / objęcie całej emisji
prospectus prospekt
public subscription subskrypcja publiczna
red herring dosł.: czerwony śledź, tu: wstępna wersja prospektu emisyjnego skierowana do maklerów, aby zapoznać ich wcześniej z parametrami emisji (z czerwoną klauzulą na okładce, że nie jest to ostateczna oferta )
registration statement wniosek o zezwolenie na publiczną emisję (lub dopuszczenie do obrotu publicznego)
reserve price cena wywoławcza
resolution uchwała
ringfenced placement ograniczenie regionalne w procesie plasowania papierów wartościowych (narzucone instytucjom wchodzącym w skład konsorcjum sprzedażnego)
road shows road shows, spotkania z potencjalnymi inwestorami mające na celu ustalenie akceptowalnych przez rynek warunków sprzedaży
SEC, Securities and Exchange Commission Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
securities papiery wartościowe, walory
set of documents zestaw dokumentów (full set of documents
komplet dokumentów)
sponsor, issuing house instytucja obsługująca emisję, oferujący
underpricing zaniżenie ceny
underwriter’s spread marża za gwarancję, dyskonto przy objęciu emisji przez gwaranta
underwritten arrangement umowa o gwarantowaniu (ubezpieczeniu) emisji
commercial banking
balance saldo
bank loan, bank credit pożyczka bankowa, kredyt bankowy (see: note 3)
bid rate tu: stopa oprocentowania depozytów
bill of exchange weksel (see: Chapter VI: Bill of exchange)
cash card karta gotówkowa
cheque (br.), check (am.) czek
cellular phone, mobile telefon komórkowy
clean collection inkaso proste, inkaso finansowe
clearing clearing; rozliczanie wzajemnych zobowiązań jedynie per saldo, tj. rozliczanie tylko różnicy pomiędzy zobowiązaniami a należnościami, a nie całości zobowiązań finansowych
credit tu: zapisać (na koncie), uznać konto
current account (br.), checking account (am.), demand account (am.) konto bieżące, rachunek bieżący; również: rachunek rozliczeniowy, rachunek a vista, (personal account: konto osobiste)
current account services usługi na rachunku (koncie) bieżącym, rachunku (koncie) rozliczeniowym
debit tu: obciążyć (konto)
deposits depozyty
discounting dyskontowanie, tj. kupno z dyskontem (see: Chapter VI, Bill of exchange)
documentary collection inkaso dokumentowe
domestic services usługi krajowe
encashment pobranie gotówki
factoring faktoring, operacja finansowa polegająca na nabyciu należności fakturowych od podmiotów zajmujących się obrotem gospodarczym, a następnie ich realizacji
foreign exchange, forex dewizy, obce waluty
foreign trade facilities obsługa handlu zagranicznego
forfaiting factoring w eksporcie
hire purchase kupno na raty
holder posiadacz
home banking home banking; usługa pozwalająca na korzystanie z usług bankowych w domu (np. przez telefon lub Internet)
indoor activity działalność wewnętrzna
inquiry tu: wywiadownia
instalment rata
interbank rates stopy (procentowe) oferowane na rynku międzybankowym (np. LIBID, LIBOR, WIBID, WIBOR)
interest oprocentowanie
issuing bank tu: bank emitent
IT, information technology informatyka
leasing dzierżawa, najem, leasing
lessee dzierżawca, najemca; jeśli umowa leasingu jest umową nazwaną, jak np. w Polsce: leasingobiorca / korzystający
lessor wydzierżawiający; jeśli umowa leasingu jest umową nazwaną, jak np. w Polsce: leasingodawca / finansujący
lending działalność pożyczkowa
letter of credit akredytywa
margin tu: różnica, również: marża
middleman, intermediary pośrednik
night safe skarbiec nocny, wrzutnia nocna; usługa polegająca na możliwości zdeponowania w banku np. dziennego utargu ze sklepu poza godzinami pracy banku. Pieniądze
odpowiednio zapakowane i opisane wrzuca się przez odpowiedni otwór w ścianie banku do sejfu.
notes banknoty
offered rate tu: stopa oprocentowania kredytów
overdraft overdraft, kredyt na rachunku bieżącym (stały limit kredytu)
principal, amount of the loan suma pożyczki
private banking private banking; usługa doradcza skierowana do bardzo zamożnych klientów, którzy zdeponowali znaczną sumę w banku, związana zazwyczaj z ich preferencyjnym traktowaniem
proceeds, receipts tu: utarg
receivables należności
reimburse, pay back, repay spłacić, zwrócić (dług)
retail banking bankowość detaliczna
rollover kredyt odnawialny
savings account konto, rachunek oszczędnościowy
settlement, clearance rozliczanie
standing order stałe zlecenia (na rachunku rozliczeniowym)
syndicated lending pożyczka konsorcjalna
tenant najemca
transfer, remittance, wirement, assignment przelew
wholesale banking bankowość hurtowa
current account and the current account services
account balance saldo na rachunku / na koncie
account holder posiadacz rachunku / konta
account statement wyciąg z rachunku / konta
balance saldo
bank officer pracownik banku
be in the red mieć długi
payment card karta płatnicza
cash dispenser, cash machine, (am.) automated teller machine (ATM) bankomat
cash economy tu: posługiwanie się gotówką
cash in, pay in wpłacić
cash point miejsce w którym umieszczony jest bankomat
charge card karta obciążeniowa; karta płatnicza z której zobowiązania wobec banku są spłacane raz w ustalonym okresie. W wielu krajach jest potocznie uznawana za kartę kredytową
close an account zlikwidować rachunek / konto
counter okienko w banku
credit card karta kredytowa; w niektórych krajach jest to tylko karta, dzięki której można korzystać z typowej pożyczki udzielonej przez bank, przy czym pożyczkę tę spłaca się w wyznaczonym momencie. W wielu krajach za kartę kredytową uznaje się również potocznie kartę obciążeniową (patrz: charge card)
credit an account kredytować, uznać rachunek / konto
creditworthy wykazujący zdolność kredytową; wykazujący zdolność do spłacenia kredytu
debit card, banker’s card, cheque card w praktyce zazwyczaj: karta debetowa, przy czym precyzyjne tłumaczenia to: debit card
karta debetowa, banker’s card karta bankowa (wystawiona przez bank), cheque card
karta czekowa
debit, charge obciążyć (rachunek / konto)
direct debit forma stałego zlecenia polegająca na dyspozycji bezpośredniego obciążenia rachunku sumami zgodnie z fakturami wystawianymi przez wierzyciela
encash, withdraw, pay out, take out, draw out wypłacić (z ...)
expense account rachunek / konto reprezentacyjne, otwierane pracownikowi na pokrycie wydatków służbowych
charge, fee opłata
financial means środki finansowe
forgery fałszerstwo
healthy bank balance rachunek / konto bez zadłużenia
inflows wpływy
joint account wspólny rachunek / konto
order zlecenie; to order
składać zlecenie
overdraw przekroczyć stan rachunku / konta
point of sale transfer przelew w miejscu sprzedaży
postal order, money order przekaz pocztowy
reimburse, pay back, repay spłacić, zwrócić (dług)
settlement period okres rozliczeniowy
pool, share dzielić się
smart card, chip card tzw. karta inteligentna, karta chipowa
specimen wzór
standing order stałe zlecenie
stop / cease the account zablokować rachunek / konto
switch: w zwrocie: Do you take switch? W Wielkiej Brytanii: Czy akceptujecie karty płatnicze?
telephone bill rachunek telefoniczny
teller, cashier kasjer
wire, remit, transfer, assign dokonać przelewu
with the bank tu: w banku (np.: account with the bank, to keep money with the bank)
kinds of financial markets
capital market rynek kapitałowy
convertibles papiery wartościowe zamienne, np. convertible bond
obligacja zamienna na akcje
debt securities papiery wartościowe dłużne
dividend dywidenda
direct allocation, private placement sprzedaż wśród wybranej grupy inwestorów, plasowanie prywatne
equities akcje zwykłe (również: shares (br.), stocks (am.))
equity kapitał własny
equity securities papiery wartościowe reprezentujące własność / właścicielskie
free retention, public placement plasowanie publiczne, skierowane do szerokiej grupy inwestorów
growth shares akcje wzrostowe
income shares akcje przynoszące dochód w postaci dywidendy
interest oprocentowanie
issue (issuance) emisja (to issue)
issuer, issuing party emitent
liquidity płynność
maturity termin płatności
money market rynek pieniężny
outstanding shares akcje w obiegu
placement plasowanie, sprzedaż
primary market rynek pierwotny
redemption wykup (to redeem), umorzenie
secondary market rynek wtórny
securities papiery wartościowe, walory
stock(s) (1) akcje (am.); (2) w Wielkiej Brytanii również: określenie papierów wartościowych dłużnych o stałym oprocentowaniu
surplus nadwyżka
trading (1) handel (2) obrót
main kinds of securities
bearer okaziciel
Bill of exchange, B/E, b.e. weksel
book entry securities papiery wartościowe istniejące tylko w formie elektronicznej
claim roszczenie
commercial paper commercial paper, weksel komercyjny
corporate bonds obligacje przedsiębiorstw
corporate rights prawa korporacyjne (see: section on Equities)
debenture średnio- lub długoterminowy papier wartościowy dłużny nie posiadający zabezpieczenia
draft trata, weksel trasowany
endorsement indos (to endorse)
face value, denomination wartość nominalna
general obligation bond obligacja reprezentująca zobowiązanie ogólne
holder (1) właściciel, (2) posiadacz
institutional investor inwestor instytucjonalny
lien zastaw, zabezpieczenie
liquidation proceeds wpływy z likwidacji przedsiębiorstwa
lock in tu: wiązać wpływy podatkowe z konkretnymi wydatkami (tzw. powiązanie celowe podatku)
mortgage hipoteka
municipal bond, muni obligacja komunalna
named person osoba wskazana
negotiable zbywalny
open market operations operacje otwartego rynku (see: Chapter III)
ownership rights prawa majątkowe (see: section on Equities)
party tu: strona (w umowie)
payee remitent
promissory note skrypt dłużny, weksel własny, weksel sola (see: section on Bill of exchange)
reimbursement, repayment spłata, remburs
residual claim tu: prawo do aktywów likwidowanego przedsiębiorstwa pozostałych po zaspokojeniu praw wierzycieli oraz posiadaczy akcji uprzywilejowanych
revenue bond obligacja związana z dochodami z przedsięwzięcia inwestycyjnego; określana w Polsce jako obligacja przychodowa lub obligacja inwestycyjna
single bill of exchange weksel własny, weksel sola
senior debt dług mający pierwszeństwo przy wykupie
shadow toll wyrażenie nie ma odpowiednika w języku polskim; jest to dochód podatkowy traktowany jako efekt mnożnikowy osiągnięty dzięki budowie nowej drogi, który klasyfikuje się jako wpływy z poboru myta, choć myto nie jest faktycznie pobierane (see: Chapter II, Public Private Partnerships)
special tax bond obligacje, których spłata odbywa się z dochodów z podatku o charakterze specjalnym
subordinated debt, inferior debt, junior debt dług podporządkowany
T-bill weksel skarbowy, bon skarbowy
T-bond obligacja skarbowa
T-note obligacja skarbowa średnioterminowa
Treasury, Exchequer skarb państwa
bill of exchange
acceptance akcept (weksla), przyjęcie zobowiązania, również: zaakceptowany weksel
account holder posiadacz konta
after sight po okazaniu
after acceptance po przyjęciu / akceptacji
arrival przybycie, tu: dostawy
at sight za okazaniem
at usance zwyczajowo
bearer okaziciel
cheque (br.), check (am.) czek
discount, discounting dyskonto
dishonour (of a B/E) protest (weksla)
dishonour by non-acceptance odmowa przyjęcia / akceptacji weksla
dishonour by non-payment odmowa zapłaty sumy wekslowej
draft trata, weksel trasowany, weksel ciągniony
drawer trasant, wystawca weksla
draw (on sb) trasować na, ciągnąć na
endorsement, indorsement indos (to endorse, to indorse)
endorsee, indorsee indosatariusz
endorser, indorser indosant
facility w tym kontekście słowo nie ma dokładnego odpowiednika w jęz. polskim; można je przetłumaczyć jako: instrument. W kontekście usług bankowych, będzie oznaczało usługę.
indebtedness, debt zadłużenie
interest rate stopa procentowa
in writing na piśmie
liability zobowiązanie
means of credit kredyt, instrument reprezentujący zadłużenie
means of payment środek płatniczy
order zlecenie (to the order of “X”
na zlecenie „X”)
owe (to sb) być dłużnym
payee remitent
present for przedstawić do
single bill of exchange weksel własny, weksel sola (promissory note
skrypt dłużny)
signer tu: wystawca, osoba podpisująca
sight draft trata płatna za okazaniem
term draft trata z odroczoną płatnością
usance zwyczaj (handlowy)
bonds
assign a rating przyznać rating
backing wsparcie
bid rate stopa oprocentowania depozytów
call premium premia za wcześniejsze przedstawienie do wykupu (na żądanie emitenta)
call provision, call privilege klauzula przedterminowego wykupu obligacji, zastrzeżenie o możliwości wcześniejszego wykupu obligacji (prawo po stronie emitenta)
cash flow cash flow, wpływy i wypływy gotówki, strumienie finansowe
coupon kupon
coupon bond obligacja oprocentowana
CPI, Consumer Price Index wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych
currency waluta
Eurobond euroobligacja
eurodebt eurozadłużenie
denominated tu: wyrażone w walucie
financial leverage dźwignia finansowa, tu: stosunek kapitałów pożyczonych do kapitałów własnych
floating rate bond, floater obligacja o zmiennym oprocentowaniu
foreign bond obligacja zagraniczna
foreign debt zadłużenie zagraniczne
income dochód
indenture umowa, tu: pomiędzy emitentem a inwestorami
indexed, purchasing power bond obligacja indeksowana do wskaźnika inflacji
inflation rate stopa inflacji
instalment rata
investment grade bond obligacja inwestycyjna, obligacja mająca wartość inwestycyjną; obligacja, której przyznano rating nie niższy niż BBB
junk bonds obligacje śmieciowe, obligacje o najwyższym stopniu ryzyka dla inwestora
mitigate złagodzić
offered interest rate stopa oprocentowania kredytów
purchasing power siła nabywcza
putable option prawo do wcześniejszego umorzenia obligacji (prawo po stronie inwestora)
profit zysk
rating rating, ocena wypłacalności pożyczkobiorcy
serial bonds obligacje emitowane w tym samym czasie, ale o różnym terminie wykupu
sinking fund fundusz amortyzacyjny
straight bond, fixed bond obligacja o stałym oprocentowaniu
syndicate konsorcjum (tu: gwarancyjne; see: Chapter V, section on Investment Banking)
underwritten gwarantowane (see: Chapter V, section on Investment Banking)
zero-coupon bond, zero, (deep) discount bond obligacja zerokuponowa
equities
annual general meeting, AGM doroczne walne zgromadzenie akcjonariuszy
appoint wyznaczać, mianować
approval zatwierdzenie
A-shareholder posiadacz akcji serii A
authorised capital, share capital kapitał zakładowy
bearer shares akcje na okaziciela
block of shares pakiet akcji
board rada, tu: rada nadzorcza i/lub zarząd
B-shareholder posiadacz akcji serii B
by-law, bye-law, Statute, Memorandum and Articles of Association, Company’s Charter statut spółki
controlling interest, controlling stake pakiet kontrolny
corporate rights prawa właścicielskie
cumulative right prawo do otrzymania skumulowanej dywidendy (accumulated dividend) za poprzednie lata
custodian przechowawca, depozytariusz
deferred shares akcje odroczone, np. akcje, z których roszczenie do majątku przedsiębiorstwa w razie jego bankructwa jest uwzględniane jako ostatnie, po zaspokojeniu roszczeń wierzycieli, posiadaczy akcji uprzywilejowanych oraz akcji zwykłych lub akcje, w których przypadku dywidendy wypłaca się po wypłacie dywidend od akcji uprzywilejowanych i zwykłych
depositary, depository depozytariusz
depository receipt kwit depozytowy (ADR: American Depository Receipt
Amerykański Kwit Depozytowy, GDR: Global Depository Receipt Globalny Kwit Depozytowy, EDR:
European Depository Receipt Europejski Kwit Depozytowy)
due należny
equities akcje zwykłe (also: shares (br.), stocks (am.))
Executive Board, Managing Board zarząd
extraordinary general meeting, EGM nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy
financial statement sprawozdanie finansowe
floatation (br.), flotation (am.) powstanie spółki akcyjnej z wprowadzeniem akcji do obrotu publicznego (to float)
golden share złota akcja
initial public offering, IPO pierwsza oferta publiczna
inscribed shares (br.), registered stock (am.) akcje imienne
ledger księga akcyjna, rejestr akcji
liquidation proceeds wpływy z likwidacji przedsiębiorstwa
major shareholder główny udziałowiec (może być jednym z kilku)
majority shareholder udziałowiec większościowy
majority stake pakiet większościowy
minor shareholder udziałowiec mniejszościowy, drobny udziałowiec
multiple voting, plural voting uprzywilejowanie co do praw głosu
narrow market, thin market rynek płytki, rynek o małych obrotach
on shelf, not outstanding tu: akcje wyemitowane, ale nie znajdujące się w publicznym obiegu
on spot tu: od razu
operational management zarządzanie operacyjne
ordinary shares (br.), common stock (am.) akcje zwykłe
outstanding tu: (akcje) znajdujące się w publicznym obiegu
ownership rights prawa majątkowe
place with the public sprzedać na rynku publicznym
pre-emptive right (1) prawo poboru, (2) prawo pierwokupu (see: note 1)
preference shares, priority shares (br.), preferred stock (am.) akcje uprzywilejowane
private sector company spółka prywatna, w rozumieniu: w rękach prywatnych właścicieli
proxy pełnomocnik (dotyczy zazwyczaj akcji i udziałów)
public company spółka publiczna, spółka, której akcje znajdują się w obrocie publicznym
raider defence obrona przed wrogim przejęciem
right of veto prawo weta
right’s issue emisja praw (do akcji)
serial number numer seryjny
share certificate certyfikat depozytowy, świadectwo udziałowe
shareholder, stockholder akcjonariusz, udziałowiec
shares ex all akcje bez żadnych praw
shares ex dividend akcje bez prawa do dywidendy
stake pakiet akcji; czasami: pakiet kontrolny
Supervisory Board rada nadzorcza
up-front payment zapłata z góry
vendor’s shares, founder’s shares, promoter’s shares akcje założycielskie
warrant warrant
stock and commodity exchanges
basics on exchanges
actuals, cash commodity (ies) towary rzeczywiste / fizyczne
ammonia amoniak
arbitrage tu: transakcja arbitrażowa
arbitrator, arbitrageur tu: arbitrażysta, osoba dokonująca transakcji arbitrażowych
beef wołowina, mięso wołowe
blend mieszanka
broiler chicken brojlery
cash / spot transaction transakcja na rynku kasowym, transakcja spot
commodity towar
commodity exchange, mercantile exchange giełda towarowa
contract kontrakt, minimalna jednostka wielkości transakcji
copper miedź
cotton bawełna
crude oil, rock oil ropa naftowa
derivatives instrumenty pochodne, derywaty, derywatywy
discounting tu: pomijając
exchange, bourse giełda
feed tu: pasza
feeder cattle bydło tuczone
fertiliser nawóz
fibre włókno
flaxseed, linseed nasiona lnu, siemię lniane
food tu: jadalny
for arrival na przybycie
for shipment na załadowanie
forward forward, terminowa transakcja rzeczywista, kontrakt dostawczy
frozen concentrated orange juice, FCOJ mrożony koncentrat soku pomarańczowego
frozen hog bellies mrożone tusze wieprzowe
future future, (terminowa) transakcja nierzeczywista, kontrakt terminowy
future delivery z dostawą w przyszłości, na dostarczenie
gasoline, petrol benzyna
grain zboże (ziarna zbóż)
heating oil olej opałowy
hedger osoba zabezpieczająca się przed niekorzystnymi zmianami cen, hedger, osoba zawierająca transakcje typu hedge
index, pl.: indexes (am.), indices (br.) indeks (tu: giełdowy)
live cattle żywiec wołowy
live hogs żywiec wieprzowy
livestock żywy inwentarz
maize, (am.) corn kukurydza
oat owies
offset, liquidate tu: wyrównywać, zamykać (pozycję futures)
oil olej
oilseed nasiona roślin oleistych
option opcja
pork wieprzowina, mięso wieprzowe
produce płody rolne
propane propan
rape (seed) rzepak
raw sugar cukier brunatny
red bean czerwona fasola
refined sugar cukier rafinowany
rice ryż
rye żyto
sawn timber tarcica
silk worm cocoons kokony jedwabnika
soybean meal śruta sojowa
soybean oil olej sojowy
soyabean, soybean soja
speculative spekulacyjny
speculator spekulant
spot (1) transakcja z natychmiastową dostawą (2) o cenie: cena spot, cena w transakcji z natychmiastową dostawą
stock exchange giełda papierów wartościowych
sugar beet buraki cukrowe
sugarcane trzcina cukrowa
sunflower słonecznik
timber, lumber drewno (tu również: sklejka)
trading volume, volume of trading, volume of sale wolumen obrotów
underlying instrument / asset instrument bazowy
unleaded bezołowiowy
wheat pszenica
wool wełna
yarn przędza
market participants
arbitration / arbitral commission / committee komisja rozjemcza, sąd polubowny
bear dosł.: niedźwiedź, inwestor grający na zniżkę
bear market bessa
bear the market grać na zniżkę
Board, Board of Directors, Board of Governors Rada Giełdy
brokerage (1) maklerka, brokerka, (2) brokerski, maklerski, (3) prowizja maklerska
bull dosł.: byk, inwestor grający na zwyżkę
bull market hossa
business conduct / disciplinary / ethics / floor practices commission / committee komisja dyscyplinarna
clearing house, clearinghouse, clearing bank izba rozliczeniowa
commission broker makler otrzymujący prowizję (zwykle makler giełdowy)
commission, commission fee, brokerage fee prowizja (tu: maklera)
daily official list ceduła giełdowa
floor tu: parkiet giełdowy
floor broker, FB makler giełdowy (wykonujący transakcje na parkiecie), (1) pracujący dla biura maklerskiego (2) niezależny i kontraktowany przez biura maklerskie dla realizacji niektórych zleceń
futures commission merchant makler realizujący zlecenia kupna lub zlecenia sprzedaży kontraktów terminowych (futures)
hedging vehicles instrumenty pozwalające na zabezpieczanie transakcji pozagiełdowych
hold position tu: utrzymywać pozycję spekulacyjną
independent floor broker niezależny makler giełdowy nie pracujący na stałe dla żadnego biura maklerskiego, ale kontraktowany przez biura maklerskie dla realizacji niektórych zleceń
jobber jobber, członek giełdy dokonujący transakcji we własnym imieniu i na własny rachunek
local, registered floor trader, competitive trader niezależny dealer będący członkiem giełdy
long (1) kupujący, (2) kupować, posiadać otwartą pozycję kupna, np. w zwrocie: He is long 100 contracts
co oznacza, że dana osoba kupiła 100 kontraktów opiewających na pewną liczbę jednostek danego towaru każdy (Na giełdach handluje się wystandaryzowanymi co do wielkości i jakości kontraktami, tj. lotami towarów.)
margin (1) wadium rozliczeniowe (2) różnica kursów (3) różnica wymagająca wyrównania
margin call wezwanie do zapłacenia depozytu
mark to market tzw. równanie do rynku (see: Derivatives and hedging)
market reporter osoba przekazująca informacje o transakcjach i cenach osiąganych na parkiecie
member członek giełdy, udziałowiec giełdy
offset position, close out wyrównać pozycję, zamknąć pozycję (1) zawrzeć odwrotną i równą transakcję future
liquidate position zamknąć pozycję (1) zawrzeć odwrotną i równą transakcję future (2) przyjąć dostawę
one day trader inwestor utrzymujący otwartą pozycję spekulacyjną tylko na czas trwania sesji giełdowej
open interest wszystkie otwarte pozycje spekulacyjne na dany instrument lub towar (tylko od strony kupujących lub tylko od strony sprzedających)
order filler makler giełdowy (wykonujący transakcje na parkiecie)
out-trade clerk rozjemca pracujący bezpośrednio na parkiecie giełdy
over-the-counter market, OTC, off-board market rynek OTC, rynek pozagiełdowy, również regulowany, jednak w mniejszym stopniu niż giełda, np. w Polsce: Centralna Tabela Ofert, CeTO
position trader inwestor utrzymujący otwartą pozycję spekulacyjną przez kilka dni, tygodni, a nawet miesięcy
quotation, listing notowanie
quote notować, wyceniać
quote / quotations / market reporting commission / committee komisja notowań
runner goniec
scalper inwestor wielokrotnie otwierający i zamykający pozycje spekulacyjne podczas tej samej sesji giełdowej
short (1) sprzedający, (2) sprzedawać, posiadać otwartą pozycję sprzedaży, np. w zwrocie: He is short 100 contracts
co oznacza, że dana osoba sprzedała 100 kontraktów opiewających na pewną liczbę jednostek danego towaru każdy (Na giełdach handluje się wystandaryzowanymi co do wielkości i jakości kontraktami, tj. lotami towarów.)
single price auction system kursu jednolitego (see: Rules of Trading)
specialist tu: makler specjalista, makler kursowy
trading handel, tu: handel giełdowy
trading session sesja giełdowa
derivatives and hedging
American style option opcja amerykańska
at-the-money at-the-money, sytuacja, gdy realizacja opcji nie przyniesie ani zysków ani strat (ale bez uwzględnienia premii) (at-the-money option
opcja indyferentna)
backwardation backwardation, tu: sytuacja, gdy ceny futures są niższe od cen spot na ten sam instrument
basis baza, różnica pomiędzy ceną spot a ceną futures tego samego instrumentu
basis risk ryzyko bazowe, ryzyko związane ze zmianami wartości bazy w różnych okresach
Bermuda style option opcja, którą można zrealizować tylko w dniach wyznaczonych wcześniej
call opcja kupna
carrying costs, carrying charge, cost of carry, carry koszty związane z przechowywaniem towarów rzeczywistych w składzie obsługującym giełdę, koszty ich ubezpieczenia i inne koszty finansowe związane z tym towarem
close out, offset zamknąć, wyrównać (pozycję)
commodity future towarowy kontrakt terminowy (futures), towarowy kontrakt futures
contango contango, tu: sytuacja, gdy ceny futures są wyższe od cen spot na ten sam
instrument
contract tu: kontrakt, najmniejsza jednostka, np. towaru, dopuszczona do obrotu giełdowego (Na giełdzie handluje się kontraktami lub ich wielokrotnościami.)
contract performance wykonanie kontraktu
convergence konwergencja, zbliżanie się
down and in option opcja, która staje się efektywna jeśli cena rynkowa na instrument bazowy spada poniżej wcześniej określonego poziomu
down and out option opcja, która wygasa jeśli cena rynkowa na instrument bazowy spada poniżej wcześniej określonego poziomu
European style option opcja europejska
exchange for physicals, EFP, against actuals, versus cash fizyczna dostawa przedmiotu transakcji
exercise rozliczenie, wykonanie
exercise / execution /strike price cena wykonania
exercise, strike zrealizować (transakcję opcyjną)
exotic option opcja egzotyczna, opcja nie będąca typową opcją amerykańską lub europejską
expiration, maturity wygaśnięcie (opcji)
expiry date / day dzień wygaśnięcia (opcji)
extrinsic value wartość zewnętrzna
futures price cena futures, cena notowana obecnie dla kontraktów z dostawą w przyszłości
financial futures finansowy kontrakt terminowy (futures), finansowy kontrakt futures
hedge zawierać transakcje typu hedge
hedge, hedging hedge, transakcja zabezpieczająca
initial margin, original margin depozyt / wadium początkowe (zwykle 5-10% wartości transakcji)
in-the-money in-the-money, w pieniądzu, sytuacja, gdy opcja posiada wartość wewnętrzną (inthe-money option
opcja dochodowa)
intrinsic value wartość wewnętrzna
life of the option czas trwania opcji
long (1) kupujący, (2) kupować, posiadać otwartą pozycję kupna, np. w zwrocie: He is long 100 contracts
co oznacza, że dana osoba kupiła 100 kontraktów opiewających na pewną liczbę jednostek danego towaru / instrumentu każdy (Na giełdach handluje się wystandaryzowanymi co do wielkości i jakości kontraktami, tj. lotami towarów.)
long call nabywca opcji kupna
long hedge hedge polegający na zakupie kontraktu futures
long liquidation likwidacja / wyrównanie pozycji długiej
long position pozycja długa
long put nabywca opcji sprzedaży
maintenance margin depozyt / wadium utrzymujące
margin (1) depozyt / wadium rozliczeniowe (2) różnica kursów (3) różnica wymagająca wyrównania
margin call wezwanie do wniesienia depozytu / wadium
Mid-Atlantic style option opcja, którą można zrealizować od ustalonego dnia do momentu wygaśnięcia opcji
option holder / taker / buyer nabywca opcji
option writer / grantor wystawca opcji
out-of-the money out-of-the money, poza pieniądzem, opcja nie posiadająca wartości wewnętrznej; (out-of-the-money option
opcja niedochodowa)
premium premia
put opcja sprzedaży
safety precaution środek ostrożności
settlement price cena rozliczenia
short (1 sprzedający, (2) sprzedawać, posiadać otwartą pozycję sprzedaży, np. w zwrocie: He is short 100 contracts
co oznacza, że dana osoba sprzedała 100 kontraktów opiewających na
pewną liczbę jednostek danego towaru / instrumentu każdy (Na giełdach handluje się wystandaryzowanymi co do wielkości i jakości kontraktami, tj. lotami towarów.)
short call wystawca opcji kupna
short hedge hedge polegający na sprzedaży kontraktu futures
short put wystawca opcji sprzedaży
spot price cena spot, cena w transakcji natychmiastowej, cena notowana obecnie dla kontraktów z dostawą natychmiast lub ciągu kilku najbliższych dni
cash price cena w transakcji kasowej, rzeczywistej
spread transakcja różnicowa, stelaż, transakcja okrakiem
time value wartość czasowa
underlying, underlying instrument / asset instrument bazowy (na którym opiera się instrument pochodny)
up and in option opcja, która staje się efektywna, jeśli cena rynkowa na instrument bazowy rośnie powyżej wcześniej określonego poziomu
up and out option opcja, która wygasa, jeśli cena rynkowa na instrument bazowy rośnie powyżej wcześniej określonego poziomu
variable margin depozyt / wadium zmienne (dopełniające do początkowego)
write a call wystawić opcję kupna
rules of trading
asked żądana (o cenie)
boardroom pomieszczenie, w którym znajduje się tablica notowań
bid (1) oferta kupna (2) oferowana (o cenie)
automatic trading system, ATS zautomatyzowany system obrotu giełdowego
base of delivery baza dostawy (see: the next Chapter)
bushel, bu. buszel (w Wielkiej Brytanii odpowiada pojemności 36,37 litra, w USA
35,24 litra)
closing bell zamknięcie / zakończenie sesji giełdowej
closing price kurs zamknięcia
continuous trading handel ciągły
contract, board lot kontrakt, lot, jednostka transakcyjna
contract month / delivery month miesiąc dostawy
deliverable grade standard towaru
downward / down limit limit dolny
differentials różnice cen w sytuacji odchylenia od standardowego kontraktu
discount rabat
divergence rozbieżność
fill, execute zrealizować (zlecenie)
hand signal sygnał ręczny
insider trading / dealing handel z wykorzystaniem informacji poufnych
liquidity płynność
lot lot, partia towaru
matched and lost dosł.: wygrany i przegrany; rzucanie monety przez maklerów, którzy jednocześnie chcieli wejść w tę samą transakcję, tak aby rozstrzygnąć, który ostatecznie zawrze transakcję. Jedn z nich zawrze więc transakcję, a drugi będzie musiał z niej zrezygnować
my word is my bond dosł.: moje słowo jest moim zobowiązaniem, w praktyce giełdowej oznacza, że słowo (albo sygnał ręczny) jest wiążące (gwarantowane)
narrow / thin market rynek płytki
nearby (delivery) month, spot month najbliższy miesiąc, na który notowane są kontrakty terminowe
official list ceduła giełdowa
open outcry open outcry, system handlu giełdowego polegający na wykrzykiwaniu ofert i informacji o zawieranych transakcjach, tak, aby były one słyszane przez pozostałych uczestników handlu danym instrumentem / towarem
opening price kurs otwarcia
order zlecenie
overbought z nadwyżką kupna, (rynek) nadmiernego kupna, sytuacja, w której uważa się, że ceny wzrosły zbyt szybko i w zbyt szybkim tempie, w żargonie giełdowym: rynek wykupiony
oversold z nadwyżką sprzedaży; (rynek) nadmiernej sprzedaży; sytuacja, w której uważa się, że ceny spadły za bardzo i w zbyt szybkim tempie; w żargonie giełdowym: rynek wyprzedany
pit / ring pit / ring; wyodrębnione miejsce handlu na parkiecie giełdy często mające kształt koła. Na picie stoją maklerzy uprawnieni do handlu danym walorem lub towarem
position limit limit pozycji, maksymalna liczba pozycji, jaką inwestor może przyjąć na giełdzie
post-auction trading dogrywka
pound, lb. funt (wagi) (odpowiada 0,4536 kg)
premium premia
price movement limit limit wahania kursu
price unit jednostka negocjacyjna
quotation notowanie (również: notowanie prezentowane w gazecie)
quote board tablica notowań
reference price kurs odniesienia
risk exposure narażenie na ryzyko, ekspozycja na ryzyko
self trading, crossing transakcja z samym sobą
session price kurs jednolity (dot. systemu kursu jednolitego)
shoulder-to-shoulder dosł.: ramię w ramię, pokątna transakcja pomiędzy maklerami stojącymi obok siebie
single price auction system kursu jednolitego
single price kurs jednolity
tick tyknięcie, najmniejsza dopuszczalna zmiana ceny
ticker ticker, elektroniczny system przekazywania informacji o bieżących notowaniach giełdowych
trading hours czas trwania sesji giełdowej
trading unit / transaction unit / contract / board lot jednostka transakcyjna, kontrakt
transaction price kurs transakcyjny
troy ounce, troy oz. uncja w systemie wagi dla srebra i złota (odpowiada 31,1035 g)
upward / up / upper limit limit górny
variable limit limit zmienny (zmiany kursu / ceny)
volatility zmienność, chwiejność (cen), podatność (cen, rynku) na fluktuacje
supplement on orders
all or none zlecenie typu sprzedaj wszystko albo nic, WAN
cancelling order, cancel former order, CFO zlecenie unieważniające poprzednie zlecenie
contingent / switch / basis order (1) zlecenie warunkowe (zależne od warunków innej transakcji) (2) zlecenie sprzedaj jedno kup drugie
day order zlecenie z możliwością realizacji tylko do końca dnia (potem ulega anulowaniu)
discretionary order zlecenie z upoważnienia, zlecenie wg uznania maklera, zgoda na dowolną realizację: ZDR, not-held order
zlecenie z pełnym upoważnieniem
discretionary / controlled / managed account rachunek inwestycyjny klienta u maklera, z upoważnieniem dla maklera na zarządzanie nim
enter day stop jednodniowe zlecenie obronne (realizując jedno zlecenie, makler w imieniu inwestora składa zlecenie stop; ważne do końca sesji)
enter open stop otwarte zlecenie obronne (realizując jedno zlecenie, makler w imieniu inwestora składa zlecenie stop; ważne do odwołania)
fill and kill order jeśli tylko część zlecenia zostanie zrealizowana, to pozostałą część należy anulować
fill or kill order, FOK zlecenie typu (1) zrealizuj natychmiast lub anuluj (2) zrealizuj w całości lub anuluj
good for month order, GFM zlecenie ważne przez miesiąc
good for week order, GFW zlecenie ważne przez tydzień
good till cancelled order, GTC, good until cancelled order zlecenie ważne do odwołania
immediate or cancel zlecenie typu zrealizuj natychmiast lub anuluj
limit or market on close order zlecenie z limitem lub rynkowe po cenie zamknięcia
(kombinacja zlecenia z limitem i zlecenia po cenie zamknięcia, jeśli podczas sesji nie zostanie osiągnięty limit, to powinno ono zostać zrealizowane po cenie zamknięcia sesji)
limit order, price limit order zlecenie z limitem (sprzedaż po lub powyżej pewnej ceny, kupno po lub poniżej pewnej ceny: po cenie równej lub lepszej, może być realizowane na kolejnych sesjach)
market if touched order, MIT zlecenie po cenie rynkowej (jakiejkolwiek), jeśli cena osiągnęła określony limit
(market) on close order, MOC, close order zlecenie po cenie zamknięcia
(market) on opening order, opening order zlecenie po cenie otwarcia
market order zlecenie po cenie rynkowej, PCR
must be filled order zlecenie z realizacją bez względu na cenę
one cancels other order, OCO zlecenie typu jedno anuluje, unieważnia drugie (makler ma podane dwa zlecenia, po zrealizowaniu jednego drugie jest automatycznie anulowane)
open order zlecenie ważne aż do odwołania
spread order zlecenie na różnicę ceny (na transakcje typu spread)
stop (loss) order zlecenie stop, zlecenie obronne po cenie wyznaczającej limit straty (po osiągnięciu określonego pułapu ceny zlecenie staje się zleceniem rynkowym)
stop closed only zlecenie stop tylko do zamknięcia sesji
stop limit order zlecenie stop z limitem (z wyznaczonymi dwoma pułapami ceny; połączenie zlecenia typu stop ze zleceniem typu limit)
time order zlecenie z terminem ważności
finance of the foreign trade
terms of payment
advance with order zaliczka przy zamówieniu
advance, up-front payment zaliczka
against documents za dokumentami
allow, grant udzielić np. rabatu
allowance, abatement bonifikata, obniżka, rabat, opust (najczęściej za złą jakość)
at a discount, at a rebate z rabatem
base of delivery baza dostawy (miejsce, w którym kończą się obowiązki sprzedającego)
Bill of Exchange, B/E weksel (see: separate coverage, Chapter Banking: Bill of exchange)
breakage stłuczka, tu: bonifikata za stłuczkę
cash discount /rebate, discount / rebate for cash, settlement discount / rebate oraz rebate /
discount for prompt payment / pre-payment, anticipation discount skonto
cash on delivery płatność przy dostawie
chain discount kombinacja różnych rabatów
charge a price policzyć / naliczyć cenę
collection order zlecenie inkasowe
commission, brokerage, percentage prowizja
consign wysyłać (towar)
consignee adresat przesyłki, odbiorca ładunku
consignment tu: konsygnata, towar oddany w komis
consignor nadawca przesyłki / ładunku
contractual parties strony kontraktu
debit obciążyć (konto)
decort decort, rabat za gorszy gatunek tekstyliów
deferred payment płatność odroczona
documentary collection inkaso dokumentowe
documents against acceptance, D/A inkaso dokumentowe terminowe
documents against payment, D/P inkaso dokumentowe gotówkowe / a vista
draft trata (see: separate coverage, Chapter Banking: Bill of Exchange)
fusti fusti, bonifikata za kontaminację, zanieczyszczenie obcymi ciałami
issuing bank tu: bank otwierający akredytywę
leakage wyciek, tu: bonifikata za wyciek substancji przez opakowanie
documentary credit, D/C, letter of credit, L/C akredytywa dokumentowa
liability, obligation, commitment zobowiązanie
manufacturing costs koszty produkcji
margin marża
marking znakowanie
means of payment środek zapłaty
method of payment sposób zapłaty
middleman, merchant, merchandiser, agent pośrednik (handlowy)
non-payment, default nie wywiązanie się z płatności
open account, credit account (br.), charge account (am.), C/A, C.A. tu: kredyt na rachunku otwartym
packing, packaging pakowanie
price invoiced cena (podana) na fakturze
provisions postanowienia zawarte w umowie
quantity rebate /discount, volume rebate / discount rabat ilościowy
rebate, discount from a price rabat, opust od ceny (najczęściej ilościowy)
reimbursement, repayment, settlement zapłata, spłata, rozliczenie (się)
remittance, money transfer, wirement przelew
resell odsprzedać
scattering, dissipation utrzęsienie, tu: bonifikata za wysypanie się części towaru
settlement rozliczenie
shrinkage, evaporation ususzka, calo, decalo, tu: bonifikata za utracenie przez towar wilgoci (kurczenie się, wyparowanie)
terms of payment warunki płatności
warehousing, storage magazynowanie
Incoterms 2000 (part one)
advice awizo
auxiliary pomocniczy
bear the costs ponosić koszty
carriage (1) przewóz, (2) pojazd, wagon, (3) przewoźne, opłata za przejazd
carrier, haulier, transport operator przewoźnik
checking kontrola, odbiór jakościowy, ilościowy, itp.
collecting vehicle pojazd, który zabiera przesyłki od pojedynczych załadowców, tu: środek transportu postawiony przez kupującego
commercial practice praktyka handlowa
consignment przesyłka
contract out, contract sb (for) zakontraktować
coverage pokrycie
customs clearance odprawa celna
delivery dostawa
envisaged przewidywać (tu: o kontrakcie)
equivalent electronic message ekwiwalentny elektroniczny przekaz
forwarder spedytor, tj. organizator procesu przewozowego
free franco
freight fracht, opłata za przewóz; freight, cargo, load
ładunek
handling przeładunek, manipulacja, obsługa, i in.
in line with zgodnie z
inspection kontrola, inspekcja, badanie
instruction instrukcja tu: wysyłkowa
International Chamber of Commerce Międzynarodowa Izba Handlowa (z siedzibą w Paryżu)
invoice faktura
land, set on shore wyładować (na ląd), wyokrętować
lawsuit, litigation, legal action spór sądowy, sprawa sądowa
licence licencja
load ładować
management of transport gestia transportowa, zarządzanie procesem przewozowym
mitigate złagodzić
named place oznaczone miejsce
notice informacja
party tu: strona kontraktu
payment of the price zapłata ceny
port of destination port przeznaczenia
price charged naliczona cena
proof of delivery dowód dostawy
provision of goods in conformity with dostawa towaru zgodnie z
sampling pobieranie próbek, próbobranie
shipment ładowanie, załadunek, wysyłka, i in.
taking delivery odbiór dostawy
terms of delivery warunki dostawy
transport document, consignment note dokument przewozowy (consignment note to również: (2) dowód wysyłki, (3) list konsygnacyjny)
unload wyładować
Incoterms 2000 (part two)
afloat w drodze (na morzu)
agreed uzgodniony
alongside wzdłuż
arrival contract kontrakt na przybycie
at the disposal do dyspozycji
bill of lading, B/L konosament
board, embark załadować na pokład
border-crossing przejście graniczne
cargo, freight, consignment cargo, ładunek
Carriage and Insurance Paid to przewoźne i ubezpieczenie opłacone do
Carriage Paid to przewoźne opłacone do
carriage, freight przewoźne, fracht
carrier przewoźnik
carry by road / rail przewozić transportem kołowym / koleją
claim domagać się, rościć sobie prawo
combined / multimodal transport transport kombinowany / multimodalny
consignment ładunek, przesyłka
consignment note / bill, way bill list przewozowy
Cost and Freight koszt i fracht
Cost, Insurance and Freight koszt, ubezpieczenie i fracht
crane dźwig, żuraw
customary zwyczajowy
Delivered at Frontier dostarczone granica
Delivered Duty Paid dostarczone cło opłacone
Delivered Duty Unpaid dostarczone cło nieopłacone
Delivered ex Quay dostarczone nabrzeże
Delivered ex Ship dostarczone statek
dock dok (w porcie)
Ex Works z zakładu
Free Alongside Ship franco wzdłuż burty statku
Free Carrier franco przewoźnik
Free on Board franco statek
freight fracht, opłata za przewóz
freight allowed to fracht uwzględniony do
frontier, border granica
haulier przewoźnik (w transporcie drogowym)
inland waterway transport żegluga wodna śródlądowa
Institute Cargo Clauses by the Institute of London Underwriters Instytutowe Klauzule Towarowe / Ładunkowe wydawane przez Instytut Londyńskich Ubezpieczycieli
insurance policy polisa ubezpieczeniowa
lift on-lift off / lo-lo załadunek / wyładunek lo-lo (ładunek jest ładowany przez podniesienie dźwigiem lub suwnicą i przekracza nadburcie statku)
loading bridge suwnica
maritime / sea transport transport morski
mill tu: fabryka, zakład przemysłowy
mode of transport gałąź transportu
named określony, wymieniony
permit zezwolenie
place / point of destination / discharge miejsce przeznaczenia
place of / point of shipment / departure / dispatch miejsce nadania
place the goods at the disposal postawić towar do dyspozycji
port of shipment / dispatch port załadunku
premises budynki, siedziba; tu: teren (sprzedającego)
present for payment przedłożyć do zapłaty
quay nabrzeże
rail tu: burta
reload przeładować
roll on-roll off / ro-ro załadunek / wyładunek ro-ro (ładunek wjeżdża przez otwarty luk)
shipment contract kontrakt na załadowanie
shipper załadowca (zarówno dysponent ładunku, jak i osoba/firma dokonująca ładowania)
stow sztauować, rozmieszczać ładunek na statku
terminal terminal
trim trymować, rozmieszczać i umocować ładunek na statku tak, aby statek zachowywał równowagę
vessel, ship statek
supplement on documents
air consignment note, air waybill lotniczy list przewozowy
Airway Bill, AWB AWB, lotniczy list przewozowy AWB
bill of lading, B/L konosament
carnet TIR karnet TIR (dokument uprawniający do przewozu ładunku pod zamknięciem celnym w transporcie drogowym)
Certificate of Count, Tally Sheet świadectwo liczenia
Certificate of Disinfecting świadectwo dezynfekcji
Certificate of Force Majeure świadectwo siły wyższej
Certificate of Fumigation świadectwo fumigacji (zwalczania szkodników i gryzoni gazem trującym)
Certificate of Inspection świadectwo kontroli
Certificate of Origin świadectwo pochodzenia
Certificate of Pedigree świadectwo o rodowodzie zwierząt
Certificate of Sampling, Certificate of Supervision świadectwo próbobrania
charterparty, C/P umowa czarterowa
CIM list przewozowy CIM, kolejowy list przewozowy objęty Umową CIM (tj. Umową międzynarodową o przewozie towarów kolejami
stosowaną przez większość kolei europejskich w odróżnieniu od listu SMGS)
CMR list przewozowy CMR, drogowy list przewozowy objęty Konwencją CMR (tj. Konwencją o międzynarodowych drogowych przewozach towarów)
collective B/L konosament zbiorowy (tj. konosament wypisany na ładunki pochodzące od różnych załadowców)
dock receipt kwit dokowy (kwit wypisywany w momencie oddania towaru do załadunku na statek w porcie, zawiera również adnotacje o stanie ładunku i/lub jego opakowania)
Forwarder’s Certificate of Receipt, FCR FCR, zaświadczenie spedytorskie FIATA
(zrzeszenie spedytorów) o przyjęciu towaru do załadunku
Forwarder’s Certificate of Transport, FCT FCT, zaświadczenie spedytorskie FIATA (zrzeszenie spedytorów) o przyjęciu towaru do przewozu
House Airway Bill, HAWB spedytorski lotniczy list przewozowy (dot. Przesyłki skonsolidowanej od różnych załadowców)
liner waybill liniowy list przewozowy (dot. transportu morskiego i żeglugi śródlądowej)
mater’s / mate’s receipt kwit sternika (dokument wystawiany przez oficera nadzorującego załadunek na statek, zawiera również adnotacje o stanie ładunku i/lub jego opakowania)
Non-dumping Certificate świadectwo antydumpingowe
railroad through B/L konosament bezpośredni łączony z kolejowym listem przewozowym
received for shipment B/L konosament na towary przyjęte do załadunku (wypisywany na podstawie kwitu dokowego)
shipped (on board) B/L konosament na towary załadowane (wypisywany na podstawie kwitu sternika)
SMGS list przewozowy SMGS, kolejowy list przewozowy objęty Umową SMGS (tj. Umowa międzynarodowej kolejowej komunikacji kolejowej
stosowana przez koleje części byłego bloku wschodniego i niektóre koleje azjatyckie)
Veterinary Certificate świadectwo weterynaryjne
documentary credit
advise informować, awizować
advised credit akredytywa awizowana
advising bank bank awizujący
back to back credit, counter credit akredytywa wiązana
charge an account obciążyć konto
clean o konosamencie: czysty, nie zawierający żadnych adnotacji o uszkodzeniu towaru, bądź jego opakowania
commercial letter of credit, CLC akredytywa w formie listu kredytowego
confirmed credit akredytywa potwierdzona
confirming bank bank potwierdzający akredytywę
correspondent bank bank korespondent
dirty, unclean, foul o konosamencie: brudny, zawierający adnotacje o uszkodzeniu towaru, bądź jego opakowania
documentary credit akredytywa dokumentowa
full set komplet (oryginałów)
green clause credit akredytywa zaliczkowa z zieloną klauzulą (klauzula o zaliczce jest wpisana na zielono), w której jednym z warunków otwarcia akredytywy jest przedłożenie odpowiedniego zabezpieczenia dotyczącego dostawy przez eksportera
irrevocable D/C akredytywa nieodwołalna
issue / open a D/C, issue / open a L/C otworzyć akredytywę
issuing bank, opening bank bank otwierający akredytywę
letter of credit, L/C (1) akredytywa (2) akredytywa bezpośrednia
negotiations negocjacje, tu: negocjacje związane z wykupieniem dokumentów
negotiable credit akredytywa negocjacyjna
non-payment niezapłacenie
partial deliveries dostawy częściowe
prerequisite warunek wstępny
present for acceptance przedłożyć do przyjęcia / akceptacji
present for payment przedłożyć do zapłaty
red clause credit, anticipatory credit akredytywa zaliczkowa z czerwoną klauzulą (klauzula zaliczce jest wpisana na czerwono), nie wymagająca od eksportera
reimbursement (1) spłata (2) remburs
release / hand over the merchandise wydać towar
release documents wydać dokumenty
revocable D/C akredytywa odwołalna
revolving D/C, renewable D/C akredytywa odnawialna / rewolwingowa
set forth przedłożyć, przytoczyć
standby L/C akredytywa zabezpieczająca standby
straight L/C akredytywa bezpośrednia
transferable, master D/C akredytywa przenaszalna
unconfirmed credit akredytywa niepotwierdzona